Mózg składa się z około 100 miliardów neuronów – podstawowych komórek nerwowych. To dzięki nim myślimy, czujemy i działamy.
Dwukrotnie więcej jest komórek zwanych komórkami glejowymi, neuroglejem lub zwyczajnie glejem. Podtrzymują one strukturę i metabolizm neuronów.
Typowa komórka neuronu ma nieregularny kształt, a w środku ciemne jądro. Otoczona jest błoną komórkową z wystającymi z niej cieniutkimi włókienkami. To dendryty – cienkie wypustki, których z jednej komórki wychodzi nawet 10 tysięcy. Przypominają one konary drzewa – najgrubsze są przy powierzchni komórki, dalej rozdzielają się na cieńsze gałązki. Wszystkie razem tworzą system jakby włóknistej gąbki.
Dendryty działają jak anteny; przyjmują impulsy od innych neuronów i przekazują je do jądra komórki lub odwrotnie z jądra do innych komórek.Są bardzo nietrwałe, podatne na uszkodzenia, zwłaszcza w starszym wieku. Tak więc z czasem, mniej sprawnie odbierają i przekazują impulsy.
W mózgu jest kilka rodzajów neuronów, które oddziałują na różne części ciała. Na przykład neurony ruchowe przenoszą impulsy energetyczne do mięśni, polecając im wykonanie ruchu.Sygnały przeniesione do gruczołów wydzielania dokrewnego, powodują wydzielanie hormonów. Neurony czuciowe przenoszą impulsy sensoryczne, przekazując nam informacje o tym, co widzimy, słyszymy, czujemy, smakujemy i wąchamy. Są też przekaźnikiem wspomnień, wyobrażeń i marzeń sennych.
Największe z pojedynczych włókienek wyrastających z komórki to akson. Osiąga długość do jednego, a nawet do 1,5 metra. Przewodzi impulsy nerwowe do dendrytów innych neuronów.
Aksony i dendryty mają drobniutkie rozgałęzienia łączące je z innymi neuronami. Poprzez te rozgałęzienia pojedyncza komórka może kontaktować się z tysiącami innych neuronów.
Punkt kontaktowy między aksonem jednego neuronu i dendrytami innych neuronów to synapsa. Jest ona nieskończenie małym złączem nerwowym. Pojedynczy neuron może mieć aż 100 tysięcy synaps, łączących go z innymi komórkami.
Glej, czyli komórki podtrzymujące, otacza aksony, tworząc warstwę izolacyjną zwaną mieliną lub mielinową otoczką. Mielina zapobiega przerwom w przepływie prądu elektrycznego, ułatwia ten przepływ i usprawnia regenerację połączeń.
Komórki kontaktują się ze sobą za pomocą impulsów elektrycznych i oddziaływań chemicznych. Informacja, czyli impuls elektryczny, biegnie wzdłuż aksonu do synapsy, gdzie powoduje uwolnienie niewielkiej porcji substancji chemicznych zwanych neuroprzekaźnikami (przekaźnikami nerwowymi). Komórki nerwowe i ich neuroprzekaźniki działają błyskawicznie. Przesłanie elektrycznego sygnału na koniec aksonu, zabiera neuronom zaledwie jedną tysięczną część sekundy.
Neuroprzekaźniki przecinają mikroskopowe przestrzenie synaps i docierają do dendrytów sąsiedniego neuronu. Uaktywniają tam specjalne receptory - białka o szczególnej wrażliwości - znajdujące się w błonie komórki odbierającej sygnał. Zachodzi wówczas reakcja podobna do oddziaływania między kluczem a zamkiem. Każdy neuroprzekaźnik rozpoznaje i przyczepia się do odpowiedniego receptora. Gdy neuroprzekaźnik zwiąże się ze swym receptorem, wywołuje to szereg biochemicznych reakcji, które sprawiają, że informacja przedostaje się do jądra komórkowego. Następnie przesyłana jest dalej, do końcówki aksonu i przekazywana do sąsiednich komórek. Robią to własne neuroprzekaźniki komórki.
W małych neuronach odbywają się procesy, których skomplikowanie przekracza złożoność procesów produkcyjnych we współczesnej fabryce.
Tak więc neurony są komórkami szczególnymi. Wyspecjalizowane zostały w przewodzeniu impulsów chemicznych i elektrycznych. Dodatkowo, potrafią organizować się w lokalne sieci. Te z kolei, łączą się w regiony i struktury mózgu, które działają razem jako układ. Mózg jest systemem systemów.
Ten skomplikowany opis jest ogromnym uproszczeniem złożonego procesu przemieszczania się pojedynczego impulsu przez sieć nerwową. W rzeczywistości wiele setek aksonów tworzy każdy pojedynczy neuronowy ślad. Te z kolei, składają się na wiązki budującetkankę nerwową mózgu – jej zewnętrzną warstwę czyli korę oraz rdzeń kręgowy.
Przepływ impulsów nie jest pojedynczym sygnałem, ale miliony razy zwielokrotnioną falą, rozlaną na cały ten rozbudowany obszar.
W opisany sposób przez mózg przenoszone są myśli. To przepływ prądów między neuronami stanowi o procesach myślowych. Materializują się one w postaci sygnałów i docierając do odpowiedniego rejonu naszego ciała powodują, że podejmujemy jakieś działanie.
Podobnie mózg steruje pracą organów wewnętrznych ciała. Dzięki takim procesom rodzą się też w naszym umyśle nowe idee.
Myśli, i procesy przez nie wywołane, po spełnieniu zadania znikają. Pozostają po nich w mózgu tzw. „ ślady pamięciowe" w postaci wzorca połączeń między neuronami.
Jeśli bodźce są powtarzane, wzorce połączeń przekształcają się w trwałe, materialne połączenia między dendrytami i komórkami.Po tych „stałych trasach" komunikacja przebiega wręcz natychmiastowo – umysł zapamiętał i opanował nową informację.Proces tworzenia nowych połączeń może trwać nawet kilka tygodni.
Materialna struktura mózgu nie jest nam dana raz na zawsze.Ciągle powstają i rozwijają się nowe połączenia i ciągle też ulegają pomniejszeniu i zanikają.
W dzieciństwie, i w pewnym stopniu również w młodości, ilość połączeń między neuronami wzrasta dzięki naturalnym procesom rozwojowym. Jeśli są wykorzystywane i wzmacniane, zostają na trwale włączone w strukturę mózgu.
Dzieciństwo to okres, w którym buduje się fizyczną strukturę mózgu. Z wykorzystaniem tej struktury odbywa się i będzie się odbywać w przyszłości myślenie, odczuwanie, uczenie się.
Nieużywane neurony zanikają bezpowrotnie. Dlatego dzieciństwo to szczególnie ważny okres w życiu. Zaległości z tego okresu nadrabia się z trudem lub nawet jest to niemożliwe.
W życiu dorosłym nie ma już okresów burzliwego rozwoju mózgu. Komórki nerwowe zanikają i często są dodatkowo niszczone przez stres czy zanieczyszczenia środowiskowe.
Jednak w każdym wieku to właśnie intensywna praca umysłu powoduje, że pojawia się coraz więcej dendrycznych rozgałęzień. Dzięki procesom uczenia się wytwarzane są nowe połączenia synaptyczne. Im intensywniej używamy mózgu tym bardziej on „rośnie". Później te połączenia są układane w taki sposób, by wzrosła efektywność myśli. Układ ten zmienia się przez całe nasze życie!
Uczenie się to rozbudowa mózgu – naszej fizycznej bazy postrzegania i rozumienia świata. Opierając się na wyjściowych wzorach, w każdym momencie, poprzez dalsze uczenie się formujemy coraz bardziej skomplikowane sieci nerwowe.
Doskonalące się sieci umożliwiają dalsze poszerzanie naszego pojmowania i naszych umiejętności. To, w jakim kierunku i z jaką intensywnością przebiega ten rozwój, zależy od nas. Sami projektujemy i budujemy nasz własny układ nerwowy.
Dokonuje się to dzięki temu, że wykazujemy aktywność – zdobywając wiedzę, pracując, bawiąc się. Dzieje się to poprzez nasze zmysły, uczucia i ruch. Dzieje się to w taki sposób i w takim zakresie, aby nasz umysł mógł sprostać naszym wymaganiom, przekonaniom
Zwolenników "twardych" środków nie usatysfakcjonuję; osobom zdrowym odradzam leki, najróżniejsze preparaty wspomagające, a zwłaszcza narkotyki. Pomaganiem za pomocą takich środków zajmują się lekarze :-).Nie polecam również żadnych sztucznych stymulatorów i energetyzatorów; w zbyt dużym stopniu obciążają organizm.
Ludzka skłonność do wiary w łatwe i szybkie rozwiązania jest zdumiewająca.Za pomocą reklam wychowano sobie zwolenników tabletki. Połkniesz i po kłopocie. Jest szybko i bezproblemowo. Nie myśl o początkowych kosztach (bo powinieneś zapłacić) i końcowych następstwach (bo mógłbyś pomyśleć i nie zapłacić).
Warto jednak wiedzieć, że najmocniejsze pobudzenie umysłu u większości osób, niezależnie od reklamy, daje najmniej kosztowna, popularna "mała czarna". Jednak pobudzenie nie zawsze znaczy usprawnienie.
Jaka jest droga do podniesienia sprawności umysłowej?Jest kilka szerokich, sprawdzonych dróg: trening pamięci roboczej,kształtowanie motywacji, ćwiczenia aktywizujące i inne techniki, metody i strategie.
Nie warto lekceważyć prostych, elementarnych sposobów.Często działają one wręcz niesamowicie.
Oto kilka takich propozycji:
Jeśli masz siedzącą pracę, to często wstawaj i poruszaj się trochę.Okazją może być nawet rozmowa telefoniczna. Dodatkowo, gdy rozmawiasz stojąc, głos staje się pewniejszy i brzmi bardziej przekonująco. Ocenia się, że dwie minuty spokojnej gimnastyki, co pół godziny siedzącej pracy, zwiększa jej wydajność średnio o 10%. U niektórych osób nawet o 30%. Żuj gumę. To aktywizuje mózg.Dbaj o dopływ świeżego powietrza, bez tlenu Twój mózg nie może pracować efektywnie.
W życiu człowieka spotykają się dwa przebudzenia – przebudzenie ciała i przebudzenie duszy. To pierwsze jest przeżyciem zwyczajnym, codziennym, drugie – wydarzeniem na skalę kosmiczną. Nowy umysł, nowe serce, nowy świat, nowi ludzie wypełniają nową świadomość. Takie doświadczenie może zaskoczyć każdego z nas. Dlatego warto sięgnąć po tę książeczkę, która pokazuje, jak może objawiać się świat wiecznych obrazów – archetypów.
Lapidogramaty, czyli wolne myśli o mądrości i głupocie, myśli niegroźne, bo prawdziwe i ludzkie... o nas samych, o życiu, o zakamarkach naszego myślenia, o pragnieniach i o świecie, nad którym czasem nadziwić się nie sposób.
Autorem zbiorku jest wybitny psychiatra i psycholog, autor podręczników i monografii, wielu rozdziałów w podręcznikach dla psychologów i psychiatrów, haseł w Leksykonie psychiatrii (1993), wielu prac naukowych w czasopismach polskich i obcojęzycznych
,,BULIMIA EMOCJONALNA" Marta Cywińska Zbiór esejów z pogranicza literatury, antropologii kultury i psychologii głębi ze zwodniczymi odniesieniami do autoanalizy, zdarzeń i przeżyć onirycznych. Autorka dzieli się fascynacją surrealizmem, cywilizacją Orientu i kultury afrykańskiej, średniowiecznymi alegoriami, ulega nieustannej potrzebie reinterpretacji mitu i symbolu, zwłaszcza w kulturze europejskiej. Zajmuje ją poszukiwanie św. Graala i pełni kobiecości na przekór rozgoryczonym i niekonsekwentnym feministkom.
,,Psychologia współczesnego mężczyzny" Ole Vedfelt
Ole Vedfelt odkrywa starą prawdę, że mężczyzna sam musi dojrzeć do męskości, aby mógł zrozumieć i nawiązać dojrzałą relację z kobietą. Na jego drodze do poznania siebie stoi Anima, wewnętrzny obraz kobiety – obraz duszy, który daje wolę życia, natchnienie, wrażliwość.
Ten obraz może go usidlić i oczarować, zatrzymując w świecie marzeń, ale może też wskazać drogę do poznania prawdziwej natury kobiety, a w jej lustrze ukazać własny wzorzec męskości.
Znakomita książka duńskiej analityczki. Opierając się na psychologii Junga, Mitach i własnej praktyce, autorka przedstawia drogi samorealizacji współczesnej kobiety. Omawia m.in.: psychiczny rozwój kobiety, typy kobiecości, relację matki i córki, archetyp Animusa.
Książka dla kobiet, które chcą poznać siebie oraz dla mężczyzn pragnących zrozumieć psychikę współczesnych kobiet, a także dla zainteresowanych psychoanalizą i psychologią głębi.
Posty
