Łykałeś nie jedź!

W Polsce rośnie liczba wypadków spowodowanych przez kierowców odurzonych lekami.
Już co 13 z ok 50 tys. wypadków, jakie wydarzyły się na polskich drogach w 2016 roku, był spowodowany z winy kierowcy pod wpływem leków.

ZACHOROWALNOŚĆ NA CHŁONIAKA

Według  danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), co roku wzrasta o około 4-5% liczba zachorowań na chłoniaki, które stanowią 5-6 przyczynę zgonów pośród wszystkich chorób nowotworowych. 

W Polsce szacuje się, że co roku zachorowuje ponad 6000 osób na chłoniaki, w tym około 1000 na chłoniaka Hodgkina

Według ostatnich danych pochodzących z Wielkiej Brytanii nastąpił wyraźny wzrost zachorowań na chłoniaki w grupie młodszych pacjentów: w wieku 13-19 lat chłoniaki stanowią około 25% nowotworów, a w grupie 20-24 lat nastąpiło podwojenie liczby nowych rozpoznań chłoniaka w okresie ostatnich 20 lat

PROFILAKTYKA CHŁONIAKA

Nie udało się dotychczas ustalić konkretnych działań, które mogą uchronić przed chłoniakami. 

Warto jednak zwrócić uwagę na te działania, które mają związek ze wszystkimi chorobami nowotworowymi i są polecane jako działania profilaktyczne. Należy pamiętać o regularnej aktywności fizycznej, która ma wpływ na prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Na co dzień należy dbać o jakość wody i pokarmów, które się spożywa. Szczególnie ważne w dążeniu do uzyskania jak najlepszego wynikuleczenia chorych na chłoniaki jest uzyskanie szybkiego i prawidłowego rozpoznania. 

Nie należy więc lekceważyć objawów, które nie są w sposób oczywisty związane z jakąś znaną przyczyną.

LECZENIE CHŁONIAKA

Stały postęp medycyny w zakresie diagnozowania i leczenia nowotworów, jaki dokonał się na przestrzeni szczególnie ostatnich 20-30 lat, doprowadził do znaczącej poprawy wyników leczenia chłoniaków. 

Dotyczy to szczególnie chłoniaków szybko i prawidłowo rozpoznanych we wczesnej fazie zaawansowania, stąd niezwykle ważna jest odpowiednio wcześnie, a przede wszystkim właściwie postawiona diagnoza z udziałem doświadczonego patologa, określająca podtyp chłoniaka. Wielość rozpoznań poszczególnych podtypów chłoniaków pośrednio świadczy o coraz większych możliwościach terapeutycznych, gdyż praktycznie warunkiem wyodrębnienia kolejnej jednostki jest, poza powtarzalną możliwością jej rozpoznania, określona odrębność w doborze odpowiednich metod leczenia.

Leczenie chłoniaka zależy od:
- rodzaju i stopnia złośliwości chłoniaka,
- ciężkości objawów klinicznych,
- umiejscowienia i rozległości zmian chorobowych,
- istnienia/bądź nie dodatkowych obciążeń w postaci innych chorób.

Rokowanie chłoniaków zależy od klinicznych czynników ryzyka, przy czym najczęściej wyższy stopień klinicznego zaawansowania jest zwykle jednym z nich. Rozpoznanie chłoniaka w zawansowanym stadium z zajęciem szpiku kostnego nie przekreśla jednak możliwości wyleczenia, choć zwykle oznacza konieczność bardziej intensywnego wysokospecjalistycznego postępowania.


Metody leczenia chłoniaków

1. Chemioterapia

Zasadniczą metodą leczenia chłoniaków jest stosowana od 50 lat chemioterapia. Ulega ona stałemu doskonaleniu, zmierzającemu do poprawy jej efektywności. Chemioterapia polega na cyklicznym powtarzaniu zestawu dawek kilku cytostatyków, czyli leków uszkadzających zdolność komórek nowotworowych do podziału i do syntezy białek, a w konsekwencji do ich obumarcia. Dzięki tej metodzie udaje się trwałe wyleczyć znaczną część chorych na chłoniaki Hodgkina i chłoniaki agresywne z dużych komórek B. Zarówno dobór leków jak intensywność ich dawkowania powinny być dostosowane do rodzaju chłoniaka, stopnia jego zaawansowania i poznanych czynników rokowniczych.

2. Immunoterapia

W ostatnich latach wprowadzono do leczenia chorych na chłoniaki przeciwciało monoklonalne anty CD20 skierowane przeciwko limfocytom B. podwyższa skuteczność leczenia o około 20-30%. Przeciwciała monoklonalne działają równolegle z klasycznymi cytostatykami, co jest potrzebne zwłaszcza w procesach o mniejszej dynamice, o ile bowiem cytostatyki działają głównie na komórki dzielące się, przeciwciała monoklonalne są ich niezbędnym uzupełnieniem, działając również na komórki w fazie spoczynku. W ostatnich latach naukowcy nieustannie poszerzają wiedzę w zakresie immunoterapii i pracują nad rozwojem tego kierunku leczenia, co przyczynia się do zwiększenia szans pacjentów w walce z nowotworami.

3. Radioterapia

Metodą uzupełniającą efekt leczniczy chemioterapii jest w określonych przypadkach radioterapia, czyli napromienianie wiązką zewnętrzną promieniowania jonizującego (wysokoenergetycznych fotonów X lub elektronów) okolic, w których znajdowały się wyjściowo duże zmiany chorobowe lub pozostałe po chemioterapii zmiany resztkowe choroby. Radioterapia całego ciała ma zastosowanie w połączeniu z chemioterapią w wysokich dawkach z następowym przeszczepem komórek macierzystych szpiku i jest stosowana jako część leczenia wysokospecjalistycznego w ściśle określonych wskazaniach klinicznych.

4. Wysokodawkowana chemioterapia i przeszczep szpiku kostnego

Przeszczep szpiku kostnego – stanowi integralną część metody intensywnego leczenia chorych na nowotwory układu krwiotwórczego. Od przeszło stulecia lekarze usiłowali wyleczyć pacjentów z anemią lub białaczką stosując preparaty szpiku od osób zdrowych, a nawet zwierząt, jednak dopiero w latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku zrozumiano znaczenie zgodności tkankowej i wynaleziono metody jej ustalania. To stanowiło prawdziwy przełom w leczeniu tych chorób, zaś badania nad udoskonalaniem metod przeszczepiania szpiku kostnego, zwiększającego jego efektywność i zarazem bezpieczeństwo pacjenta, trwają ustawicznie.

Chemioterapia i promieniowanie jonizujące stosowane w leczeniu chłoniaków, białaczek i innych nowotworów, uszkadza zarówno nieprawidłowe komórki, jak i zdrowe. Komórki normalnego szpiku kostnego są również na nie wrażliwe, zaś bez prawidłowo działającego szpiku kostnego organizm traci zdolność do obrony przed infekcjami. Z tego względu dawki chemioterapii czy radioterapii konwencjonalnej są ograniczone do poziomu, który nie dopuszcza do całkowitego zniszczenia szpiku. Zdarza się jednak, że dawka niezbędna dla zniszczenia nowotworu i wyleczenia chorego jest wyższa niż dopuszczalna, którą szpik jest w stanie tolerować. Po zastosowaniu wysokich dawek chemioterapii lub radioterapii choremu podaje się dożylnie prawidłowy szpik. Jego komórki przechodzą do kości, zasiedlają przestrzeń szpikową i rozpoczynają odtwarzanie prawidłowej populacji komórek krwi. Wcześniejsze wyeliminowanie komórek własnego szpiku chorego jest niezbędne, w przeciwnym wypadku przetrwałe komórki chorego rozpoznają przeszczepiony szpik jako obcą tkankę i odrzucają ją. Z drugiej strony, usunięcie własnego szpiku stwarza wolną przestrzeń do zasiedlenia przez szpik przeszczepiony, działa również na zrąb szpiku tak, iż staje się gotowy do przyjęcia przeszczepu.

Przeszczep komórek pnia z krwi obwodowej.

Najistotniejszym elementem przeszczepianego szpiku są komórki pnia (zwane komórkami macierzystymi), posiadające zdolność samodzielnego odtworzenia całego układu krwiotwórczego. Skupione są głównie w szpiku kostnym, jednak niewielka ich ilość krąży również w krwi obwodowej, skąd mogą być pobierane i przeszczepiane zamiast szpiku, bądź razem z nim. O ile szpik może być pobierany w znieczuleniu ogólnym, o tyle komórki pnia krążące w krwi obwodowej, pozyskiwane są w drodze rozdziału krwi na jej składniki. Podczas tej procedury krew, po uprzednim założeniu tzw. "wkłucia centralnego", pobierana jest z żyły szyjnej lub podobojczykowej i przepuszczana przez urządzenie oddzielające i usuwające z niej komórki pnia, a następnie zwracana do układu naczyniowego pacjenta. Procedura trwa od dwóch do czterech godzin i może być powtarzana w ciągu kolejnych kilku dni. Celem zwiększenia ilości krążących komórek macierzystych w okresie przed zbiórką podaje się pacjentowi tzw. czynniki wzrostu. Materiał przeszczepowy (zebrany szpik i/lub komórki macierzyste) jest następnie zamrażany w bardzo niskiej temperaturze do czasu, aż pacjent będzie gotowy do transplantacji po poddaniu go leczeniu wysokimi dawkami: wysokodawkowaną chemioterapią i w niektórych sytuacjach klinicznych także napromienieniu całego ciała. Z uwagi na to, że procedura przeszczepowa stanowi poważne obciążenie dla pacjenta i wiąże się z dużym ryzykiem, wskazania do jego przeprowadzenia są wnikliwie oceniane przez lekarzy, a na decyzję o jego wdrożeniu lub zaniechaniu wpływa ocena oczekiwanego przebiegu choroby w przypadku zastosowania innych metod leczenia, stan ogólny pacjenta oraz prawdopodobieństwo powodzenia przeszczepu w konkretnym rozpoznaniu. Podobnie wybór rodzaju przeszczepu zależy od konkretnego rozpoznania, przebiegu i efektywności dotychczasowego leczenia, stanu ogólnego i wieku chorego oraz możliwości dobrania odpowiedniego dawcy.

DIAGNOSTYKA CHŁONIAKA

W przypadku podejrzenia chłoniaka, lekarz po wykonaniu wstępnych badań dodatkowych kieruje pacjenta do specjalistycznego ośrodka onkologicznego lub hematologicznego w celu wykonania rozszerzonych badań diagnostycznych. 

Najważniejszym badaniem jest badanie histopatologiczne powiększonych węzłów chłonnych lub innej tkanki chorobowo zmienionej. W celu wykonania takiego badania, konieczna jest biopsja (wycięcie chirurgiczne) węzła lub wycinek pobrany z odpowiedniego miejsca (np. z migdałka, żołądka czy śródpiersia). Zazwyczaj jest to niewielki zabieg umożliwiający usunięcie całego węzła chłonnego lub jego części. Zabieg ten można wykonać w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym. 

W szczególnych lokalizacjach choroby, materiał jest pobierany drogą mediastinoskopii – badanie polega na bezpośrednim oglądaniu – wziernikowaniu śródpiersia z użyciem specjalnego urządzenia optycznego, tj. mediastinoskopu.

OBJAWY CHŁONIAKÓW

Najczęstszym z pierwszych objawów chłoniaka jest niebolesne powiększenie węzła lub węzłów chłonnych w jednej lub w wielu okolicach ciała, na przykład szyi, pach lub pachwin. 

Zajęte chorobą mogą być także węzły chłonne znajdujące się wewnątrz klatki piersiowej (w śródpiersiu) i jamy brzusznej i/lub narządy wewnętrzne. 

U niektórych osób występują tzw. objawy systemowe choroby, mające związek z rozwijającymi się chłoniakami:
*znaczna utrata wagi (masy ciała), której nie można wyjaśnić innymi przyczynami (zmiana diety, wzmożona aktywność, celowe odchudzanie itp.)
*intensywne (zlewne) poty szczególnie w nocy
*podwyższona temperatura ciała (ponad 38°C) – niepowiązana z żadną infekcją czy chorobą.

Najczęściej powiększenie węzłów chłonnych spowodowane jest infekcją dróg oddechowych, a nie chorobą nowotworową. 

Wiele chorób przebiega z powiększeniem węzłów chłonnych np. grypa czy przeziębienie, jeżeli jednak wyżej wymienione objawy utrzymują się dłużej niż przez 2-3 tygodnie pomimo leczenia, należy zdecydowanie udać się do lekarza w celu ustalenia przyczyny powiększenia węzłów chłonnych.

PRZYCZYNY POWSTAWANIA CHŁONIAKÓW

W większości przypadków nie można podać przyczyny, którą można w bezpośredni sposób uznać za czynnik sprawczy rozwoju chłoniaka. 

Podobnie trudno jest określić przyczyny przyrastającej systematycznie liczby zachorowań na chłoniaki (upatruje się je w przedłużeniu długości życia zarówno kobiet, jak i mężczyzn oraz w coraz większym skażeniu środowiska naturalnego człowieka). 

Wśród możliwych mechanizmów mogących przyczynić się do wystąpienia chłoniaka zwraca się przede wszystkim uwagę na:
*zaburzenia regulacji immunologicznej (biorcy przeszczepów szpiku, zespoły niedoborów immunologicznych, schorzenia autoimmunologiczne)
*infekcje wirusowe (EBV,HIV, HTLV-1, HCV)
*promieniowanie jonizujące
*przyjmowanie leków immunosupresyjnych
*ekspozycja na środki chemiczne owado- i grzybobójcze (pestycydy, herbicydy), rozpuszczalniki chemiczne farb, karcinogeny zawarte w dymie tytoniowym
*infekcje bakteryjne (helicobacterpylori, chlamydia)
*dieta bogata w tłuszcze i związki azotowe

Wskutek przewlekłego działania wyżej wymienionych czynników, może dochodzić do zmian w układzie genetycznym i do aktywacji onkogenów. 

Nie można jednak z całą pewnością wskazać, że osoba narażona na w/w czynniki zachoruje na chłoniaka i odwrotnie – chorobę rozpoznaje się u osób, które nie były wcześniej narażone na wskazane szkodliwe czynniki.

CHŁONIAKI

Chłoniaki są to choroby nowotworowe, w których następuje nieprawidłowy wzrost komórek układu limfatycznego (chłonnego). 

Podobnie jak inne nowotwory, chłoniaki są chorobą komórek organizmu. Komórki w różnych częściach ciała działają w inny sposób, ale wszystkie naprawiają się i rozmnażają w ten sam sposób. Normalnie, komórki dzielą się w organizmie w sposób uporządkowany i kontrolowany. Jeśli jednak z jakiegoś powodu proces ten wymyka się spod kontroli i komórki zaczynają dzielić się i wzrastać, bez zachowania jakiegokolwiek porządku, formując się w jedną lub więcej powiększających się grup węzłów chłonnych, tworzą w ten sposób chłoniaka. Chłoniak wywodzi się z limfocytów i powstaje w wyniku sekwencji zmian dotyczących genów i białek w komórce. 

Chłoniaki mogą umiejscawiać się od początku choroby nie tylko w węzłach chłonnych, ale także każdej innej tkance oraz narządzie, co odróżnia chłoniaki od większości innych nowotworów.

UKŁAD CHŁONNY

Układ chłonny człowieka jest zespołem komórek, tkanek, naczyń i narządów wyspecjalizowanych w rozpoznawaniu i eliminacji mikroorganizmów, struktur białkowych oraz komórek obcych lub własnych, ale poważnie zmienionych. 

Układ chłonny jest częścią układu odpornościowego, broniącego organizm między innymi przed infekcjami. Układ naczyń chłonnych ma charakter otwarty. Naczynia chłonne (limfatyczne) rozpoczynają się w przestrzeniach międzykomórkowych śródtkankowych, łączą się w naczynia o coraz większym świetle prowadząc do węzłów chłonnych. 

W węzłach chłonnych płyn śródtkankowy zawarty w naczyniach (chłonka) ulega filtracji (wychwytywaniu antygenów – cząsteczek mogących wywołać reakcje odpornościowe). Naczynia odprowadzające chłonkę z węzłów chłonnych łączą się w kolejne naczynia zbiorcze, które ostatecznie tworzą przewód piersiowy mający ujście do żyły głównej górnej, gdzie chłonka wraca do układu krążenia krwi. 

Do narządów limfatycznych oprócz wspomnianych węzłów chłonnych należy także: grasica, migdałki, skupienia tkanki limfatycznej w błonie śluzowej jelit (kępki Peyera), śledziona oraz szpik kostny. Zasadniczą strukturą spełniającą funkcje układu chłonnego jest grudka chłonna (występująca w węzłach chłonnych i innych narządach limfatycznych). 

W części centralnej grudki chłonnej znajduje się ośrodek rozmnażania grudki chłonnej, w którym limfocyty B po zetknięciu się z antygenem, na który są przygotowane zareagować, ulegają przemianie i podziałom komórkowym, a następnie przekształcaniu do komórek plazmatycznych wydzielających swoiste przeciwciała

Informacje o chłoniakach

CHŁONIAK – informacje i statystyki

Charakterystyka ogólna:

Chłoniaki są to choroby nowotworowe, w których następuje nieprawidłowy wzrost komórek układu limfatycznego (chłonnego). Podobnie jak inne nowotwory, chłoniaki są chorobą komórek organizmu. Komórki w różnych częściach ciała działają w inny sposób, ale wszystkie naprawiają się i rozmnażają w ten sam sposób. Normalnie, komórki dzielą się w organizmie w sposób uporządkowany i kontrolowany. Jeśli jednak z jakiegoś powodu proces ten wymyka się spod kontroli i komórki zaczynają dzielić się i wzrastać, bez zachowania jakiegokolwiek porządku, formując się w jedną lub więcej grup węzłów chłonnych, tworzą w ten sposób chłoniaka.

Chłoniak wywodzi się z limfocytów i powstaje w wyniku sekwencji zmian dotyczących genów i białek w komórce. Chłoniaki mogą umiejscawiać się w węzłach chłonnych i każdej innej tkance oraz narządzie, co odróżnia chłoniaki od innych nowotworów.

Układ chłonny człowieka jest zespołem komórek, tkanek, naczyń i narządów wyspecjalizowanych w rozpoznawaniu i eliminacji mikroorganizmów, struktur białkowych oraz komórek obcych lub własnych, ale poważnie zmienionych. Układ chłonny jest częścią układu odpornościowego, broniącego organizm między innymi przed infekcjami. Układ naczyń chłonnych ma charakter otwarty.

Naczynia chłonne (limfatyczne) rozpoczynają się w przestrzeniach międzykomórkowych śródtkankowych, łączą się w naczynia o coraz większym świetle prowadząc do węzłów chłonnych. W węzłach chłonnych płyn śródtkankowy zawarty w naczyniach (chłonka) ulega filtracji (wychwytywaniu antygenów - cząsteczek mogących wywołać reakcje odpornościowe). Naczynia odprowadzające chłonkę z węzłów chłonnych łączą się w kolejne naczynia zbiorcze, które ostatecznie tworzą przewód piersiowy mający ujście do żyły głównej górnej, gdzie chłonka wraca do układu krążenia krwi.

Do narządów limfatycznych oprócz wspomnianych węzłów chłonnych należy także: grasica, migdałki, skupienia tkanki limfatycznej w błonie śluzowej jelit (kępki Peyera), śledziona oraz szpik kostny. Zasadniczą strukturą spełniającą funkcje układu chłonnego jest grudka chłonna (występująca w węzłach chłonnych i innych narządach limfatycznych). W części centralnej grudki chłonnej znajduje się ośrodek rozmnażania grudki chłonnej, w którym limfocyty B po zetknięciu się z antygenem, na który są przygotowane zareagować, ulegają przemianie i podziałom komórkowym, a następnie przekształcaniu do komórek plazmatycznych wydzielających swoiste przeciwciała.

Klasyfikacja chłoniaków:

Klasyfikacja chłoniaków opiera się na zidentyfikowaniu komórki początkowej, z której rozwija się populacja komórek patologicznych. Jest kilkadziesiąt jednostek chorobowych w tej grupie chorób, ale najczęściej występuje kilkanaście z nich. Jeśli chodzi o rodzaje chłoniaków, wyróżniamy postacie agresywne oraz przewlekłe.

Chłoniaki przewlekłe rozwijają się bardzo wolno i nie wymagają leczenia przez miesiące, a nawet lata i nie da się ich trwale wyleczyć. Jednak często można osiągnąć stan remisji choroby, który może utrzymywać się długo i czas życia chorych może być podobny do osób zdrowych w tym samym wieku. Chłoniaki agresywne z kolei rozwijają się szybciej, zazwyczaj dają także objawy i wymagają natychmiastowego leczenia. Przeżycie chorych bez leczenia wynosi od kilku do kilkunastu miesięcy.

W przypadku chłoniaków agresywnych istnieje możliwość trwałego wyleczenia. Odsetek uzyskiwanych całkowitych remisji przekracza 60%, natomiast wyleczeń około 40-50%. Najczęściej spotykanym chłoniakiem agresywnym jest chłoniak rozlany z dużych komórek B. W zależności od miejsca pochodzenia chłoniaki można podzielić na chłoniaki T-komórkowe pochodzące z limfocytów T-komórkowych oraz chłoniaki B-komórkowe pochodzące z limfocytów B-komórkowych. Chłoniaki B-komórkowe występują znacznie częściej niż chłoniaki T-komórkowe. Najczęściej występujące chłoniaki B-komórkowe to: chłoniak rozlany z dużych komórek B oraz chłoniak grudkowy. Natomiast najczęściej występującymi chłoniakami T-komórkowymi są chłoniaki z obwodowych komórek T.

Zachorowania na chłoniaka:

Według ostatnich danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), co roku wzrasta o około 4-5% liczba zachorowań na chłoniaki, które stanowią 5-6 przyczynę zgonów pośród wszystkich chorób nowotworowych. W Polsce szacuje się, że co roku zachorowuje ponad 6000 osób na chłoniaki, w tym około 1000 na chłoniaka Hodgkina

Według ostatnich danych pochodzących z Wielkiej Brytanii w ostatnim okresie nastąpił wyraźny wzrost zachorowań na chłoniaki w grupie młodszych pacjentów: w wieku 13-19 lat chłoniaki stanowią około 25% nowotworów, a w grupie 20-24 lat nastąpiło podwojenie liczby nowych rozpoznań chłoniaka w okresie ostatnich 20 lat

Ryzyko zachorowania na chłoniaki nieziarnicze według danych epidemiologicznych Krajowego Rejestru Nowotworów wzrasta wraz z wiekiem i dotyczy najczęściej osób po 55. roku życia. Chłoniak Hodgkina występuje w 5-10% wszystkich przypadków. W tym typie występują charakterystyczne komórki Reed-Sternberga. Typ ten występuje częściej u mężczyzn niż u kobiet i jest najczęściej diagnozowany u osób poniżej 35 roku życia

Wśród najczęściej występujących nowotworów w Polsce chłoniaki zajmowały 6. pozycję u mężczyzn i 7. u kobiet.Udział chłoniaka Hodgkina w zachorowaniach na nowotwory w Polsce wynosi 0,5%.

Przyczyny powstawania:

W większości przypadków nie można podać przyczyny, którą można w bezpośredni sposób uznać za czynnik sprawczy rozwoju chłoniaka. Podobnie trudno jest określić przyczyny przyrastającej systematycznie liczby zachorowań na chłoniaki (upatruje się je w przedłużeniu długości życia zarówno kobiet, jak i mężczyzn oraz w coraz większym skażeniu środowiska naturalnego człowieka).
Wśród możliwych mechanizmów mogących przyczynić się do wystąpienia chłoniaka zwraca się przede wszystkim uwagę na:
*zaburzenia regulacji immunologicznej (biorcy alloprzeszczepów szpiku, zespoły niedoborów immunologicznych, schorzenia autoimmunologiczne, infekcje wirusem HIV)
*infekcje wirusowe (EBV, HTLV-1, HCV)
*promieniowanie jonizujące
*przyjmowanie leków immunosupresyjnych
*ekspozycja na środki chemiczne owado- i grzybobójcze (pestycydy, herbicydy), rozpuszczalniki chemiczne farb, karcinogeny zawarte w dymie tytoniowym
*infekcje bakteryjne (helicobacter pylori, chlamydia)
*dieta bogata w tłuszcze i związki azotowe

Wskutek przewlekłego działania wyżej wymienionych czynników, może dochodzić do zmian w układzie genetycznym i do aktywacji onkogenów. Nie można jednak z całą pewnością wskazać, że osoba narażona na w/w czynniki zachoruje na chłoniaka i odwrotnie – chorobę rozpoznaje się u osób, które nie były wcześniej narażone na wskazane szkodliwe czynniki .

Objawy:

Najczęstszym z pierwszych objawów chłoniaka jest niebolesne powiększenie węzła lub węzłów chłonnych w jednym z obszarów ciała, na przykład szyi, pach lub pachwin. U niektórych osób występują dodatkowe objawy, mające związek z rodzajem chłoniaka.

Objawy mogą obejmować:
*znaczna utrata wagi w krótkim czasie, której nie można wyjaśnić w żaden sposób (zmiana diety, wzmożona aktywność)
*dręczące nocne, zlewne poty
*wysoka temperatura – niepowiązana z żadną infekcją czy chorobą
*kaszel,
*problemy z przełykaniem
*duszność

Jeżeli jakiekolwiek objawy sugerują chłoniaka, konieczna jest wizyta u lekarza pierwszego kontaktu. Najczęściej powiększenie węzłów chłonnych spowodowane jest zwykłą infekcją dróg oddechowych, a nie chorobą nowotworową. Wiele chorób przebiega z powiększeniem węzłów chłonnych np. grypa czy przeziębienie, jeżeli jednak wyżej wymienione objawy utrzymują się dłużej niż przez trzy tygodnie należy zdecydowanie udać się do lekarza w celu ustalenia przyczyny powiększenia węzła chłonnego lub pojawienia się innych objawów.

Rozpoznanie i diagnostyka:

W przypadku podejrzenia chłoniaka, lekarz kieruje pacjenta do specjalistyczego ośrodka w celu wykonania badań diagnostycznych. Najważniejszym badaniem jest badanie histopatologiczne węzła chłonnego lub innej tkanki chorobowo zmienionej. W celu wykonania takiego badania, konieczna jest biopsja (wycięcie chirurgiczne) węzła lub wycinek pobrany z odpowiedniego miejsca (np. migdałek, żołądek, śródpiersie). Zazwyczaj jest to niewielki zabieg umożliwiający usunięcie całego węzła chłonnego lub jego części. Zabieg ten można wykonać w znieczuleniu miejscowym (lub ogólnym. W szczególnych lokalizacjach choroby, materiał jest pobierany drogą mediastinoskopii (badanie polega na bezpośrednim oglądaniu – wziernikowaniu śródpiersia z użyciem specjalnego urządzenia optycznego, tj. mediastinoskopu) lub laparoskopii (jest to mało inwazyjna metoda polegająca na wykorzystaniu mikro kamery i zestawu mikro narzędzi do wykonywania zabiegów operacyjnych w jamach ciała bez konieczności nacinania rozległego powłok).

Profilaktyka:

Nie udało się dotychczas ustalić konkretnych działań, które mogą uchronić przed chłoniakami. Warto jednak zwrócić uwagę na te działania, które mają związek ze wszystkimi chorobami nowotworowymi i są polecane jako działania profilaktyczne. Należy pamiętać o regularnej aktywności fizycznej, która ma wpływ na prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Na co dzień należy dbać o jakość wody i pokarmów, które się spożywa. Szczególną wagę w walce z chłoniakiem ma niezwłoczne i prawidłowe rozpoznanie.

Nie należy więc lekceważyć objawów, które nie są w sposób oczywisty związane z jakąś znaną przyczyną

Mam Haka Na Raka

Z dekady na dekadę rośnie zachorowalność i umieralność z powodu nowotworów złośliwych. 

W Polsce dzieje się tak z powodu bagatelizowania zagrożenia chorobami onkologicznymi i niskiej frekwencji podczas badań profilaktycznych. Badania przeprowadzone przez CBOS wykazały, że młodzież może i chce mieć wpływ na swoich bliskich, by skłonić ich do regularnych badań profilaktycznych.

,,Wykorzystując entuzjazm i pomysłowość młodych ludzi - za ich pośrednictwem chcemy docierać do ludzi, którzy znajdują się w grupie podwyższonego ryzyka zachorowania na choroby nowotworowe - rodziców i starszych krewnych licealistów" - mówi dr Janusz Meder Prezes Polskiej Unii Onkologii.

Chory jest jak miasto

,,Chory jest jak miasto otwarte po kapitulacji.Nowe życie wejdzie w niego różnymi drogami.
Wchłaniać je będzie całym ciałem, wszystkimi porami skóry."

Autor: Aleksander Fedorowicz

BADANIA DLA TWOJEGO SERCA

Lipidogram

Rutynowe badanie stężenia cholesterolu we krwi powinno się rozpoczynać od 20. roku życia.. Podstawowym badaniem jest określenie stężenia cholesterolu całkowitego we krwi, jednak znacznie dokładniejszym i wiarygodniejszym jest wykonanie lipidogramu czyli oznaczenie poziomu cholesterolu całkowitego, frakcji LDL oraz HDL cholesterolu oraz trójglicerydów. Badanie wykonuje się na czczo po 12h powstrzymaniu się od spożywania posiłków oraz picia alkoholu.

Stężenie cholesterolu całkowitego we krwi nie powinno być wyższe niż 200 mg/% jednak u osób po zawale serca stężenie cholesterolu całkowitego nie powinno być wyższe niż 190mg/% a u osób po zawale mięśnia sercowego z towarzyszącą cukrzycą nie wyższe niż 175mg/%).

Najważniejsze znaczenie dla rozwoju blaszek miażdżycowych ma oznaczenie frakcji LDL cholesterolu tzw. złego cholesterolu. Poziom cholesterolu LDL we krwi nie powinien być wyższy niż 100mg/%, a u osób szczególnie zagrożonych powikłaniami miażdżycy (osoba po zawale serca i z cukrzycą) nawet poniżej 70mg/%.

Poziom frakcji HDL cholesterolu tzw. dobrego cholesterolu powinien wynosić powyżej 60 mg/%.

Stężenie trójglicerydów we krwi nie powinno przekraczać 150mg/%.

Poziom glukozy

Oznaczenie poziomu glukozy u osób zagrożonych miażdycą ma na celu wczesne wykrycie cukrzycy, która przyspiesza rozwój zmian miażdżycowych. Prawidłowy poziom glukozy we krwi żylnej wykonanej na czczo powinien być niższy niż 100mg%. Przy stężeniu od 100-125mg% niezbędne jest wykonanie krzywej cukrowej, a przy dwukrotnym stwierdzeniu stężenia glukozy co najmniej 126 rozpoznajemy cukrzycę.

RTG klatki piersiowej

Badanie radiologiczne klatki piersiowej pozwala na określenie ewentualnych blaszek miażdżycowych w ścianie aorty lub innych dużych naczyń tętniczych. Badanie to pozwala również na wykrycie ewentualnych zwapnień zastawek serca oraz wielkości przedsionków i komór serca.

EKG

U osób z miażdżycą często dochodzi do rozwoju choroby niedokrwiennej serca, kiedy blaszki miażdżycowe umiejscowią się w naczyniach wieńcowych. Za pomocą EKG można wcześnie rozpoznać obszary niedokrwienia i przez to wnioskować a lokalizacji zwężenia tętnicy wieńcowej, które w późniejszym czasie mogłoby doprowadzić do zawału serca. Jednak ujemny wynik badania nie świadczy braku miażdżycy naczyń sercowych. W razie trudności diagnostycznych wykonuje się „EKG wysiłkowe" czyli badanie EKG wykonywane podczas wysiłku. Badanie to jest znacznie dokładniejsze i pozwala na ujawnienie zmian w sercu niewidocznych w czasie badania spoczynkowego.

ECHO serca

Badanie to pozwala  ocenić wielkość wszystkich części serca, zbadać kurczliwość poszczególnych ścian mięśnia sercowego oraz pracę jego zastawek i ich budowę, ewentualne zwapnienia spowodowane miażdżycą.

Koronarografia

Jest to najdokładniejsze badanie pozwalające na ocenę zaawansowania miażdżycy i rozpoznanie zwężeń w ich przebiegu mogących doprowadzić do całkowitego zamnkięcia ich światła co doprowadza do zawału serca.

CHOLESTEROL CAŁKOWITY, LDL, HDL

Cholesterol jest substancją tłuszczową, która w warunkach fizjologicznych występuje w organiźmie człowieka i jest niezbędna do jego prawidłowego funkcjonowania. 

Cholesterol jest niezbędny do produkcji wielu hormonów, witaminy D, kwasów żółciowych. Jednak tylko niewielka część obecnego we krwi cholesterolu jest niezbędna do zaspokojenia zapotrzebowania. Natomiast nadmiar cholesterolu niekorzystnie wpływa na organizm przyczyniając się do rozwoju miażdżycy (działanie aterogenne).

Ocenia się, że około 2/3 cholesterolu potrzebnego człowiekowi wytwarza wątroba a pozostała część jest dostarczana z pożywieniem. Cholesterol znajduje się w każdym pokarmie pochodzenia zwierzęcego i im więcej go spożywamy z pokarmem, tym wątroba syntezuje mniejsze ilości cholesterolu endogennego.

Po spożyciu produktu z zawartością tłuszczu i jego strawieniu oraz wchłonięciu, cząsteczki tłuszczu są transportowane do różnych tkanek i komórek w połączeniu z białkami jako tzw. lipoproteiny. Lipoproteiny transportują nie tylko tłuszcze wchłonięte z pożywienia, ale także przenoszą lipidy wytwarzane przez sam organizm z miejsca ich powstania do miejsca przeznaczenia.

Wyróżniamy cztery główne rodzaje lipoprotein, zawierające w różnych proporcjach trójglicerydy, fosfolipidy, cholesterol oraz białko, zwane apoproteiną:
*Chylomikrony - Powstają w jelicie z tłuszczu pokarmowego i przenoszą tłuszcze dostarczane z pożywieniem z jelita do wewnątrz organizmu. Chylomikrony prawdopodobnie mają również pewne działanie aterogenne.

*Lipoproteiny o bardzo małej gęstości VLDL (Very Low Density Lipoproteins) - Stanowią 10-15% całkowitej ilości cholesterolu w surowicy oraz około 70% trójglicerydów, są wytwarzane w wątrobie i z nich powstaje frakcja LDL cholesterolu. Niektóre formy VLDL prawdopodobnie sprzyjają rozwojowi miażdżycy.
*Lipoproteiny o małej gęstości LDL (Low Density Lipoproteins, „zły cholesterol”) - Stanowią 60-70% całkowitej ilości cholesterolu w surowicy i są głównymi lipoproteinami aterogennymi odpowiedzialnymi za rozwój miażdżyc.
*Lipoproteiny o dużej gęstości HDL (High Density Lipoproteins, „dobry cholesterol”) - Stanowią 20-30% całkowitej ilości cholesterolu w surowicy i przenoszą lipidy z tkanek obwodowych z powrotem do wątroby. Lipoproteiny HDL chronią przed rozwojem miażdżycy.Oprócz lipoprotein, istnieją również Trójglicerydy, które służą do magazynowania energii pochodzącej z pożywienia. Trójglicerydy są odkładane w komórkach tłuszczowych i tylko niewielka ich część krąży we krwi. Nadmiar trójglicerydy można stwierdzić w cukrzycy, u osób otyłych i przy nadużywaniu alkoholu.


W praktyce klinicznej wagę przywiązuje się głównie do LDL, HDL oraz TG. Poniżej przedstawiam klasyfikację stężeń cholesterolu całkowitego, cholesterolu LDL, HDL oraz trójglicerydów w surowicy według ATP III

Cholesterol całkowitymg/dl (mmol/l)
<200 (<5,2) pożądane
200-239 (5,2-6,1) granicznie duże
>=240 (>=6,2) duże

Cholesterol LDL-C mg/dl (mmol/l)
<100 (<2,6) optymalne
100-129 (2,6-3,3) prawie optymalne
130-159 (3,4-4,1) granicznie duże
160-189 (4,1-4,9) duże
>=190 (>=4,9) bardzo duże

Trójglicerydy mg% (mmol/l)

<150 (<1,7) prawidłowe
150-199 (1,7-2,3) granicznie duże
200-499 (2,3-5,7) duże
>=500 (>=5,7) bardzo duże

Cholesterol HDL mg/dl (mmol/l)
<40 (<1,0) małe
>=60 (>=1,5) duże

KONFLIKT SEROLOGICZNY

Niezgodność serologiczna jest sytuacją w której na krwinkach czerwonych płodu występują antygeny układu czynnika Rh lub antygeny grup głównych, które są nieobecne na krwinkach matki. 

Do konfliktu serologicznego dochodzi wtedy, kiedy matka w wyniku immunizacji rozpocznie wytwarzanie przeciwciał przeciwko krwinkom płodu jak ma to miejsce w konflikcie w układzie Rh. W konflikcie w układzie ABO za uszkodzenie krwinek płodu odpowiedzialne są przeciwciała naturalnie występujące we krwi matki.

Choroba hemolityczna do której dochodzi w wyniku konfliktu serologicznego jest złożonym procesem w efekcie którego dochodzi do rozpadu krwinek czerwonych płodu (hemolizy). Należy podkreślić, że jest to wyłącznie choroba płodu całkowicie bezobjawowa dla matki.

Najczęściej występuje konflikt w układzie grupowym Rh i ABO. Konflikt w układzie Kell występuje rzadko , ale ma równie silny przebieg jak w układzie Rh, natomiast konflikty w innych układach występują sporadycznie. Ryzyko konfliktu Rh obniża się przy współistnieniu konfliktu w grupach głównych.

KONFLIKT SEROLOGICZNY W UKŁADZIE RH

Układ grupowy Rh składa się z 6 podstawowych antygenów C, D, E, c, d, e dziedziczonymi osobnymi genami z których geny C, D, E są genami dominującymi a geny c, d, e są genami recesywnymi. O fenotypie decyduje odziedziczona kombinacja trzech par genów (Cc, Dd, Ee). Osoby posiadające w krwinkach czerwonych najsilniejszy antygen D, mający największe znaczenie praktyczne, którego częstość występowania w Polsce wynosi około 85% określane są jako Rh dodatnie, natomiast osoby nie posiadające tego antygenu jako Rh ujemne. Około 99% konfliktów serologicznych i powikłań poprzetoczeniowych spowodowane jest niezgodnością w zakresie antygenu D.

Aby doszło do konfliktu serologicznego u matki Rh- muszą powstać przeciwciała należące do klasy IgG przeciwko antygenom krwinek płodu Rh+. Ilość ich musi być wystarczająco duża aby po przejściu przez łożysko mogły opłaszczyć i zniszczyć znaczną ilość erytrocytów dziecka.

W warunkach fizjologicznych nie ma przeciwciał skierowanych przeciw antygenom układu Rh. Do pierwszej immunizacji dochodzi w wyniku przenikania krwinek płodu do krwioobiegu matki co może mieć miejsce w przypadku poronienia, ciąży pozamacicznej, ręcznego wydobycia łożyska, cięcia cesarskiego, porodów zabiegowych z użyciem np kleszczy, diagnostyki. Po około 8-9 tygodniach a czasami nawet i po 6 miesiącach od pierwszego kontaktu krwinek Rh+ płodu z krwią matki Rh- dochodzi do słabej, pierwotnej odpowiedzi immunologicznej, której wynikiem jest wytworzenie nieprzenikających przez łożysko immunoglobulin anty D klasy IgM. Ponowna immunizacja matki do której najczęściej dochodzi w kolejnej ciąży doprowadza do wtórnej, silniejszej odpowiedzi immunologicznej z wytworzeniem przeciwciał IgG anty D, które przenikając przez łożysko uszkadzają erytrocyty płodu wywołując tym samym hemolizę. Wynikiem tego jest niedokrwistość, niedotlenienie, pozaszpikowe krwiotworzenie czy uszkodzenie śródbłonków naczyń oraz uszkodzenie komórek wątroby, mózgu, serca i szpiku kostnego jako wynik bezpośredniego oddziaływania przeciwciał. W wyniku narastającej niedokrwistości płód rozbudowuje pozaszpikowe ogniska krwiotwórcze w wątrobie i śledzionie co jest przyczyną ich powiększenia się. Dochodzi do zaburzeń w funkcji wątroby co objawia się obniżeniem produkowanych przez nią białek (hipoproteinemia) oraz osoczowych czynników krzepnięcia. Rozwijająca się hipoproteinemia prowadzi do wystąpienia obrzęków i przesięków do jam surowiczych. Wzmożona hemoliza krwinek czerwonych płodu powoduje nadmierne wytwarzanie bilirubiny, która może powodować żółtaczkę jeszcze przed porodem oraz zwiększone stężenie barwników żółciowych w płynie owodniowym.

Ciężkość przebiegu choroby hemolitycznej płodu zależy od ilości przeciwciał wytwarzanych przez matkę oraz od okresu ciąży, w którym rozpoczyna się proces chorobowy. Im wcześniej dochodzi do hemolizy krwinek, tym gorsze jest rokowanie natomiast jeżeli matka matka zaczyna wytwarzanie przeciwciał w zaawansowanej ciąży zazwyczaj przebieg choroby jest łagodniejszy.

Postacie kliniczne choroby hemolitycznej
Wyróżniamy trzy postacie kliniczne choroby hemolitycznej noworodków:
*Uogólniony obrzęk płodu (hydrops fetalis) - Jest to najcięższa postać choroby hemolitycznej w której stwierdza się uogólnione obrzęki skóry i tkanki podskórnej, którym często towarzyszą wybroczyny krwotoczne na skórze, a w jamie brzusznej płyn przesiękowy. Jednocześnie dochodzi do powiększenia wątroby i śledziony. W morfologii stwierdza się niedokrwistość, hipoproteinemię i hiperkaliemię. W wyniku zaburzeń hemodynamicznych dochodzi do niewydolności krążenia. W przebiegu uogólnionego obrzęku często dochodzi do obumarcia wewnątrzmacicznego płodu lub szybkiego zgonu po porodzie.
*Ciężka żółtaczka hemolityczna (icterus) - W przebiegu tej postaci noworodek rodzi się z objawami żółtaczki albo żółtaczka pojawia się już w pierwszej dobie życia i jest silnie wyrażona. W przypadku nie leczenia może dojść do przekroczenia progu stężenia bilirubiny pośredniej, która zacznie przechodzić przez barierę naczyniowo-mózgową doprowadzając w konsekwencji do żółtaczki jąder podstawy mózgu (kernicterus) i uszkodzenia mózgu. Ryzyko rozwoju żółtaczki jąder podstawy przy stężeniu bilirubiny pośredniej równym 30m% wynosi około 50%. Jednak w przypadku prawidłowo leczonej choroby hemolitycznej nie powinno dojść do uszkodzenia mózgu. W przebiegu żółtaczki hemolitycznej wątroba i śledziona są często powiększone, stwierdza się wybroczyny na skórze a płyn owodniowy oraz maź płodowa może mieć żółty kolor.
*Ciężka niedokrwistość noworodków (anemia) - Postać ta w lżejszych przypadkach charakteryzuje się niedokrwistością, która może pojawić się nawet po kilku tygodniach od urodzenia, co jest spowodowane utrzymywaniem się przeciwciał przez około 6 tygodni po porodzie. W przypadku ciężkiej niedokrwistości dziecko rodzi się z blado-woskowym kolorem skóry, dużym brzuchem, z powiększoną wątrobą i śledzioną. Objawom tym mogą towarzyszyć obrzęki o różnym nasileniu, jak również przesięki do jam surowiczych ciała.

Rozpoznanie
Każda kobieta ciężarna powinna mieć oznaczony przed 12 tygodniem ciąży poziom przeciwciał przeciwerytrocytarnych oraz grupę krwi i czynnik Rh jeżeli nie miała wykonanych tych oznaczeń przez ciążą.

Kobiety Rh ujemne oraz z brakiem przeciwciał przeciwerytrocytowych powinny mieć wykonane ponowne badanie w 28 tygodniu ciąży w celu stwierdzenia czy nie doszło w trakcie jej trwania do serokonwersji czyli pojawienia się przeciwciał.

Kobiety Rh ujemne u których stwierdzono przeciwciała przeciwerytrocytowe powinny mieć wykonane ponowne badania w 28, 32 i 36 tygodniu w celu określenia swoistości przeciwciał i ich miana czyli poziomu oraz powinny mieć co 2-3 tygodnie wykonywanie badanie USG w celu poszukiwania cech rozwijającego się konfliktu serologicznego. Badanie USG ocenia wielkość łożyska i płodu, obrzęki i przesięki do jam płodu oraz żywotność płodu.

Podstawowym wskazaniem do wykonania diagnostyki wewnątrzmacicznej jest stwierdzenie miana przeciwciał anty Rh> 1/16 w pośrednim teście antyglobulinowym (PTA) lub powyżej 1/64 w teście papainowym. Amniocentezę (nakłucie jamy owodniowej) wykonuje się również jeżeli mimo prawidłowego miana przeciwciał stwierdza się w badaniu USG ewidentne objawy konfliktu serologicznego oraz u kobiet, u których w poprzednich ciążach rozwinął się konflikt serologiczny.

Amniocentezę wykonuje się zwykle w 30-32 tygodniu ciąży. W pobranym płynie owodniowym bada się:
*Stosunek lecytyny do sfingomielin (L/S)
*Obecność krwinek płodu (test Kleihauera)
*Obecność bilirubiny metodą spektrofotometryczną ( ocena gęstości optycznej płynu owodniowego mierzona dla fali 450 nm). Uzyskane wyniki dobrze informują o stani płodu i immunizajcji oraz doją wskazówki dotyczące dalszego leczenia

U niektórych kobiet obecnie pod kontrolą USG wykonuje się nakłucie żyły pępowinowej biegnącej w sznurze pępowinowym (kordocenteza). Za pomocą tego badania ocenia się grupę krwi płodu i czynnik RH, oraz poprzez bezpośredni test antyglobulinowy (BTA, bezpośredni odczyn Coombs'a) stwierdza się czy są krwinki płodu są opłaszczane i niszczone przez przeciwciała matki. Dodatkowo wykonuje się morfologię krwi co jest miernikiem stopnia uszkodzenia erytrocytów w krążeniu płodowym.

Leczenie choroby hemolitycznej noworodka z konfliktu serologicznego ma na celu:
*usunięcie wolnych przeciwciał i przeciwciał związanych z erytrocytami
*usunięcie nadmiaru bilirubiny
*podanie erytrocytów niewrażliwych na przeciwciała i osocza nie zawierającego przeciwciał przeciwko erytrocytom noworodka za pomocą transfuzji wymiennej do żyły pępowinowej
unormowanie parametrów hematologicznych

Zapobieganie konfliktowi serologicznemu polega na podaniu matce Rh ujemnej, która nosiła płód Rh dodatni po każdej ciąży immunoglobuliny anty D w ilości 150-300 mikrogramów jednorazowo domięśniowo w pierwszej dobie po porodzie, poronieniu, amniopunkcji oraz innych zabiegach diagnostyki prenatalnej nie później jednak niż 72 godziny. Profilaktyka taka jes skuteczna w około 97%.

Podanie immunoglobuliny anty D chroni płód tylko w następnej ciąży. W pierwszej ciąży ryzyko wystąpienia konfliktu serologicznego wynosi 1% a do immunizacji matki wystarczy tylko 0,05-0,1 ml krwinek płodu, które przedostaną się do krwi matki. W przypadku krwawienia płodowo-matczynnego 0,1-5ml ryzyko wystąpienia konfliktu wynosi od 3-65%.

KONFLIKT SEROLOGICZNY W UKŁADZIE GRUP GŁÓWNYCH ABO

Częstość występowania niezgodności serologicznej stwierdza się u około 20-25 % ciąż, natomiast do konfliktu serologicznego dochodzi w około 10% tych ciąż i dotyczy on głównie układu 0-A1 (matka - dziecko). Do konfliktu może dojść już w pierwszej ciąży.

Do niezgodności serologicznej dochodzi w następujących sytuacjach:

*Grupa matki                                               *Grupa noworodka
0 (przeciwciała anty A, anty B)                         A B
A (przeciwciała anty B)                                     B AB
B (przeciwciała anty A)                                     A AB
AB (brak przeciwciał)                                 Konfliktu nie ma


Naturalne przeciwciała anty A i anty B należą do klasy IgM i nie przechodzą przez łożysko a więc nie mogą spowodować rozwoju choroby hemolitycznej. Natomiast u około 10% kobiet stwierdza się przeciwciała anty A i anty B klasy IgG, które mogą przechodzić przez łożysko i to one są odpowiedzialne za objawy konfliktu serologicznego.

Objawy choroby hemolitycznej u płodu w konflikcie serologicznym są bardzo słabo nasilone, gdyż do pełnego ukształtowania antygenów A1 na krwinkach płodu dochodzi na krótko przed porodem. U noworodka głównymi objawami konfliktu serologicznego grup głównych jest wzrost stężenia bilirubiny wolnej już w 1 lub 2 dobie życia oraz narastająca nawet do 3 miesięcy niedokrwistość. Bardzo rzadko dochodzi do obrzęku uogólnionego a powiększenie wątroby i śledziony nie występuje.

Diagnostyki konfliktu serologicznego nie prowadzi się w czasie ciąży. Po urodzeniu u dziecko bezpośredni odczyn Coombsa zwykle jest ujemny, natomiast pośredni odczyn Coombsa może być dodatni. Morfologia krwi z rozmazem wskazuje na obecność mikrosferocytów, nieznaczne obniżenie ilości erytrocytów oraz zwiększenie ilości retikulocytów powyżej 10%.

Postępowanie w konflikcie grup głównych polega na leczeniu podwyższonego poziomu bilirubiny (hipebilirubinemia) naświetlaniem lampami, podawaniem albumin oraz w rzadkich przypadkach transfuzji krwi.

OBJAWY CIĄŻY

Z chwilą zapłodnienia komórki jajowej i powstania nowego życia w organizmie kobiety zachodzą burzliwe zmiany mające na celu zapewnienie prawidłowych warunków dla rozwijającego się płodu. 

Wspomniane zmiany są wynikiem oddziaływania hormonów wytwarzanych głównie przez łożysko (gonadotropina kosmówkowa) oraz ciałko żółte (progesteron) i jajniki (estrogeny). Hormony te są odpowiedzialne za tzw. pierwsze objawy po których kobieta zaczyna podejrzewać, że jest w ciąży. Większość objawów ciążowych występujących do końca czwartego miesiąca jest wynikiem oddziaływania tych trzech hormonów na organizm kobiety.

Niektóre z objawów zauważonych przez kobietę, jedynie sugerują możliwość ciąży, inne wykazują na duże prawdopodobieństwo. Jednak żadne z nich nie są całkowicie pewnym dowodem istnienia ciąży. Pierwszym całkowicie pewnym dowodem ciąży jest wykazanie bicia serca Twojego dziecka. Poniżej przedstawiam wczesne możliwe oraz prawdopodobne objawy ciąży jak i pozytywne, które w 100% potwierdzają istnienie ciąży.

MOŻLIWE OZNAKI CIĄŻY

*Poranne nudności 2-8 tygodni po zapłodnieniu - Zatrucie pokarmowe, infekcja i wiele innych schorzeń
*Częste oddawanie moczu Zwykle 6-8 tygodni po zapłod­nieniu - Zakażenie dróg moczowych, stosowanie leków moczopędnych, cukrzyca
*Wzmożony apetyt Pierwszy trymestr  - Nieodpowiednia dieta, stres, wyobraźnia lub nadchodząca miesiączka
*Zawroty głowy, łaknienia Pierwszy trymestr  - Nieodpowiednia dieta, inne schorzenia
*Zaparcia Pierwszy trymestr  - Nieodowiednia dieta
*U kobiet palących niechęć do palenia Pierwszy trymestr

PRAWDOPODOBNE OZNAKI CIĄŻY

*Amenorrhea (brak miesiączki) Zwykle okres całej ciąży  - Podróż, zmęczenie, stres, strach przed ciążą, problemy hormonalne lub choroba, otyłość, odchudzanie, zaprzestanie zażywania pigułek, karmienie piersią
*Rozpulchnienie macicy i szyjki 2-8 tygodni po zapłodnieniu  - Opóźniona miesiączka
*Powiększenie macicy i brzucha 8-12 tydzień  - Guz, mięśniaki
*Powiększenie, mrowienie i przeczulica w piersiach Kilka dni po zapłodnieniu  - Doustne środki antyoncepcyjne, nadchodząca miesiączka
*Zmiany zabarwienia błony śluzowej pochwy Pierwszy trymestr  - Nadchodząca miesiączka
*Niebieskie i różowe linie (rozstępy) na piersiach i na brzuchu Pierwszy trymestr  - Brak równowagi hormonalnej lub efekt wcześniejszej ciąży
*Zaciemnienie aureoli (obszar wokół sutka) Pierwszy trymestr  - Brak równowagi hormonalnej lub efekt wcześniejszej ciąży
*Zaciemnienie linii białej od pępka do wzgórka łonowego 4 lub 5 miesiąc  - Brak równowagi hormonalnej lub efekt wcześniejszej ciąży
*Występujące z przerwami bezbolesne skurcze Wczesna ciąża  - Skurcze jelit

PEWNE OZNAKI CIĄŻY

*Wizualizacja embrionu lub pęcherzyka poprzez USG 4-6 tygodni po zapłodnieniu
*Czynność serca płodu w 10-20 tygodniu w zależności od aparatu
*Ruchy płodu wyczuwalne poprzez powłoki brzuszne po 16 tygodniach

BADANIE GINEKOLOGICZNE

W celu rozpoznania ciąży ginekolog przeprowadza dokładne badanie ginekologiczne w celu potwierdzenia lub wykluczenia ciąży. Badanie takie ma zazwyczaj następującyc przebieg.

*Oglądanie przedsionka do pochwy, sromu i krocza
Lekarz rozchyli wargi sromowe mniejsze i oceni wejście do pochwy w świetle dziennym czy nie stwierdza się zasinienia wejścia do pochwy oraz zasinienia między łechtaczką a cewką moczową albo tuż pod ujściem cewki moczowej w tzw. wałku pochwowycm cewki moczowej (objaw Labhardta).

*Badanie we wzierniku
Badanie to może wykazać zasinienie całej pochwy w skutek zwiększonego unaczynienia w ciąży. Badanie we wzierniku umożliwia również ocenę szyjki macicy.

*Badane palpacyjne pochwy
Badaniem palpacyjnym lekarz może stwierdzić aksamitną szorstkość powierzchni pochwy charakterystyczną w czasie ciąży. Pochwa jest również szersza i bardziej rozciągliwa.

*Badanie dwuręczne
Jeśli lekarz podejrzewa ciążę ważne jest określenie macicy, która pod koniec 1 miesiąca jest nieco powiększona, pod koniec 2 miesiąca ma wielkość gęsiego jaja, pod koniec 3 miesiąca ma wielkość męskiej pięści a pod koniec 4 miesiąca ma wielkość główki noworodka. Lekarz ocenia również rozpulchnienie macicy, która w ciąży staje się miękka i ciastowata oraz zmianę konsystencji macicy, która zmienia się w twardą, mniejszą i kulistą.

TEST CIĄŻOWY

Testy ciążowe opierają się na wykazaniu obecności gonadotropiny kosmówkowej (HCG) - hormonu białkowego produkowanego przez rozwijający się trofoblast, obecnego we krwi i wydalanego z moczem ciężarnej. 

Stężenie tego hormonu rośnie od chwili zagnieżdżenia się zapłodnionego jaja w śluzówce macicy. Zasadniczo istnieją trzy rodzaje testów ciążowych.

DOMOWY TEST CIĄŻOWY

Test ten wykrywa obecność hormonu hCG w moczu. Niektóre testy są w stanie wykazać, czy jesteś w ciąży, już pierwszego dnia po terminie spodziewanej miesiączki (około 14 dni po zapłodnieniu) i to w czasie zaledwie 5 minut, z wykorzystaniem próbki moczu pobranej w dowolnej porze dnia. Jeżeli badanie wykonywane jest prawidłowo domowy test jest obecnie tak samo dokładny jak test moczu przeprowadzany w gabinecie lekarskim lub laboratorium. Według informacji producenta dokładność jest bliska 100%.

Przed wykonaniem testu ciążowego sprawdzić jego czułość, która jest wyrażona w IU/l. Jeżeli wrażliwość testu:
*jest mniejsza od 500 IU/l to jest on dodatni od 10-go dnia od zapłodnienia
*wynosi 500-800 IU/l to jest on dodatni od drugiego tygodnia po zapłodnieniu
*wynosi 1000 IU/l to jest on dodatni dopiero od 3-go tygodnia po zapłodnieniu

Przy znanej dacie pierwszego dodatniego testu ciążowego oraz jego czułości można dość dokładnie określić datę zajścia w ciążę a tym samym termin porodu.

Domowe testy mają zaletę prywatności i dają możliwość uzyskania niemal natychmiastowego wyniku. Główną wadą domowych testów ciążowych jest to, że mogą one dać wynik negatywny pomimo to, że faktycznie kobieta jest w ciąży co może ją skłonić do odłożenia na później wizyty u lekarza. Jeśli będziesz stosować domowy test ciążowy, pamiętaj, że nie zastępuje on konsultacji i badania lekarskiego wykonywanego przez specjalistę. W przypadkach kiedy wynik testu będzie pozytywny konieczne jest jego potwierdzenie przez wykonanie badania lekarskiego. Jeżeli wynik jest negatywny, a jeszcze nie pojawiła się miesiączka należy również zgłosić się do lekarza w celu wykrycia przyczyny opóźnienia miesiączki.

Jak wykonać test ciążowy w domu?
W opakowaniu kupionego w aptece testu ciążowego znajduje się dokładna instrukcja. Należy ją uważnie przeczytać. Generalnie w celu wykonania badania należy rano, tuż po wstaniu z łóżka, nie pijąc wcześniej żadnych płynów, oddać niewielką ilość moczu do jakiegoś naczynia. Następnie w zależności od rodzaju testu umieścić np. kilka kropel moczu w przeznaczonym do tego okienku kontrolnym. Wynik, pojawienie się lub niepojawienie niebieskiego lub różowego prążka (kolor zależny od rodzaju testu), otrzymujemy po około kilku minutach (czas zależny od rodzaju testu).

Jeśli wynik jest pozytywny kobieta najprawdopodobniej jest w ciąży i powinna udać się do lekarza ginekologa. Jeśli wynik jest negatywny, a od zatrzymania miesiączki minęło mniej niż 6 tygodni, należy powtórzyć test po 1-2 tygodniach. Jeśli wynik nadal jest negatywny kobieta prawdopodobnie nie jest w ciąży, istnieje bowiem wiele przyczyn opóźnienia miesiączki do których należą:
*zaburzenia produkcji hormonów,
*anemia,
*anoreksja,
*niewydolność nerek,
*niektóre choroby krwi,
8schorzenia wątroby.

Opóźnienie rzędu kilku do kilkunastu dni może być spowodowane:
*zmianą klimatu i trybu życia,
*ciężkimi przeżyciami psychicznymi
*intensywnym uprawianiem sportu

Domowe testy ciążowe nie są 100% dokładne. Pozytywny wynik testu mimo, że kobieta nie jest w ciąży, jest możliwy w przypadku:
*przyjmowania leków przeciwdepresyjnych
*okresu okołomenopauzalnego
*chorób nerek
*nadczynności tarczycy
*usunięcia operacyjnego jajnika

Tylko specjalistyczne leki zawierające HCG (zwykle podawane w iniekcjach) mogą mieć wpływ na rezultat testu. Inne terapie oddziałujące na płodność oraz leki przeciwbólowe i pigułki antykoncepcyjne nie powinny zmieniać wyniku.

LABORATORYJNY TEST MOCZU

Test ten podobnie jak domowy test ciążowy wykrywa hormon hCG w moczu z dokładnością bliską 100% już w okresie 7-10 dni po zapłodnieniu. W odróżnieniu od testu domowego wykonywany jest przez specjalistę. Test przeprowadzony w gabinecie lekarskim zazwyczaj wymaga stosowania pierwszego rannego moczu a wynik uzyskuje się po kilku godzinach. Testy moczu są zwykle mniej kosztowne niż testy krwi jednakże nie są one tak często stosowane.

LABORATORYJNY TEST KRWI

Test ten wykrywający hormon hCG z surowicy krwi może wykryć ciążę właściwie ze 100% dokładnością już w tydzień po zapłodnieniu. Poprzez pomiar dokładnej zawartości hCG we krwi, która zmienia się wraz z rozwojem ciąży test ten pomaga w ustaleniu wieku ciąży. Czasami lekarz może zalecić przeprowadzenie zarówno testu moczu, jak i krwi, by być podwójnie pewnym diagnozy. Szansę uzyskania prawidłowej diagnozy jeszcze znaczniej wzrastają, jeżeli po teście zostanie przeprowadzone badanie lekarskie przez lekarza ginekologa.

Należy pamiętać o tym, że najczęściej we wczesnym stadium ciąży, gdy organizm kobiety nie wytwarza wystarczającej ilości hCG potrzebnej do uzyskania wyniku pozytywnego często lekarz nie rozpoznaje ciąży.

Po upływie tygodnia należy ponownie przeprowadzić testy (najlepiej krwi) i badanie lekarskiego, by rozpoznać ciążę. 

Jeżeli wyniki testów będą nadal negatywne a u Ciebie nie pojawi się miesiączka należy jak najszybciej skonsultować się ze swoim lekarzem w celu sprawdzenia, czy nie rozwija się ciąża ektopowa.

Choroba wysokościowa.

Wydawać by się mogło, że zaburzenie to dotyczy tylko alpinistów wspinających się na najwyższe szczyty wiata. 

Tymczasem objawy choroby wysokościowej (pulsujący ból głowy, nudności, utrata apetytu, uczucie ciężaru w klatce piersiowej ) mogą wystąpić już na około 2500 m n.p.m. u osób normalnie mieszkających na nizinach. 

Powodem jest niedobór tlenu w powietrzu (im wyżej tym bardziej jest ono rozrzedzone ). A wiec, wybierając się na wysokogórską wspinaczkę pamiętaj aby:
*Wspinać się powoli. Tylko w ten sposób twój organizm ma szansę adaptacji do zmniejszonej iloci tlenu. Jeli zaczyna brakować ci tchu - odpocznij.
*Nie pij alkoholu w górach. Alkohol powoduje odwodnienie, które i tak jest problemem na dużych wysokościach. W zamian - pij dużo wody- co najmniej 1.5 litra dziennie.
*Nie głoduj. Twój organizm potrzebuje dodatkowych źródeł energii w tych warunkach, rób częste przerwy na drobne węglowodanowe przekąski.
*Oddychaj głęboko. Co kilkanaście minut zrób przerwę we wspinaczce i zrób 12 głębokich oddechów, co pozwoli zwiększyć poziom tlenu we krwi.

BIEGUNKA PODRÓŻNYCH

Degustowanie nieznanych i zachęcająco wyglądających potraw w innych krajach to niewątpliwa przyjemność. 

Spożywanie posiłków w restauracjach hoteli i domów wczasowych w kraju to też przyjemność po wielomiesięcznym kucharzeniu we własnej kuchni. Do tego dochodzą inne - przekąski na plaży, deptakach, czy wreszcie pitraszenie na łonie natury. To co jemy i pijemy w czasie urlopu, może stać się przyczyną biegunki, która odbierze nam chęci do wszystkiego. Jej powodem jest zazwyczaj zanieczyszczenie wody i pożywienia bakteriami Escherichia coli lub innymi, ale mówi się również o chorobotwórczym działaniu wirusów i pierwotniaków. I trudno tu o reguły - każdego roku cierpi na biegunkę podróżnych miliony turystów na świecie i tak jak rożne są nasze systemy immunologiczne, tak różne będą reakcje organizmów różnych osób na tę samą wodę czy pokarm. Aby zatem biegunka podróżnych nie stała się głównym punktem programu waszych wakacji, radzimy:

Zapamiętaj to zdanie - umyj, sparz, ugotuj, obierz  

*Gotuj wodę z kranu lub studni używaną do picia, gotowania czy mycia zębów przez conajmniej 1 minutę, potem ostudź do temperatury pokojowej. Jeśli gotowanie nie jest możliwe, możesz zdezynfekować wodę 2% roztworem jodyny ( wlej 10 kropli do 1l wody i odczekaj 30 minut przed użyciem ). W żadnym wypadku nie pij wody z kranu, studzienek i strumyków!

*W restauracjach - proś o butelkowaną wodę, zamawiaj drinki bez lodu (zamrażanie nie zabija bakterii !), nie jedz potraw surowych czy niedogotowanych (krwistego steka i tatara przyrządzisz sobie w domu ), nie pij surowego mleka, a owoce obieraj ze skóry.

*Staraj się unikać ulicznych restauratorów ! Ze względu na niemożność zapewnienia wymaganych wymogów sanitarnych , uliczne hot-dogi, kebaby i zapiekanki są znacznie częstszą przyczyną biegunek niż jedzenie stołówkowe czy restauracyjne.

*Myj ręce przed przygotowywaniem posiłku i przed jedzeniem !!! Jeśli to niemożliwe, np. w trakcie jazdy, owiń kanapkę serwetką i nie dotykaj jej brudnymi rękami.

*Pomyl trzy razy zanim zaordynujesz sobie profilaktycznie antybiotyki. Odpowiednie antybiotyki (np. doxycylina), wzięte przed podróżą zmniejszają aż o 90% ryzyko wystąpienia biegunki, ale...

Możliwość wystąpienia objawów ubocznych, konieczność przyjmowania Lakcidu, niemożność spożywania nabiału i alkoholu oczywiście, poddają w wątpliwość racjonalność tej profilaktyki. Jeżeli mimo tych środków ostrożności, nieuczciwy restaurator i tak poczęstuje cię bakteryjnym specjałem - oto jak walczyć ze zmorą biegunki :

*Pij dużo. Biegunka powoduje odwodnienie organizmu, najważniejsze jest zatem uzupełnienie utraconych płynów. W przypadkach lekkich biegunek lekarze rekomendują wodę mineralna, napoje gazowane, soki owocowe i buliony. W cięższych - należy przyrządzić jednoczenie - w jednej szklance roztwór przegotowanej wody z 1/4 łyżeczki sody oczyszczonej, a w drugiej mieszaninę soku owocowego (pomarańczowego lub jabłkowego) z 1/2 łyżeczkami miodu i szczyptą soli i pić na przemian obydwa napoje. Należy unikać alkoholu, kawy i wody z kranu !

*Bulion z kury (instant) i solone krakersy powinieneś mieć zawsze ze sobą w podroży. Będąc poza domem przejście na dietę jest nie lada problemem. Dlatego posiadanie rozpuszczalnego bulionu i krakersów lub sucharów pozwoli na uregulowanie stolca. W następnych dniach dietę można rozszerzyć o ryż, ziemniaki, gotowany drób, rybę i banany.

*Miej w wakacyjnej apteczne środki przeciwbiegunkowe ( np. węgiel ). Jeśli zaś wyjeżdżasz do kraju, gdzie ryzyko zachorowania na czerwonkę jest bardzo duże (np. Indie), poproś lekarza, żeby przepisał ci antybiotyk i poinstruował, jak go zażywać w razie choroby.

LECZENIE CHOROBY LOKOMOCYJNEJ

Dopada wszędzie i bez względu na wiek. 

W samochodzie, samolocie czy na pokładzie statku może objawić się lekkim bólem głowy, bladością, potami, nudnościami i wymiotami. I chociaż bardziej predysponowane są dzieci, a my dorośli uważamy, że nas nie dotyczą, bądźmy przygotowani na zmagania z nią, np. w czasie pierwszego w życiu lotu samolotem.

CZYM JEST CHOROBA LOKOMOCYJNA

Choroba lokomocyjna jest wynikiem konfliktu ogarniającego nasze narządy zmysłów. Ucho wewnętrzne i zlokalizowany tam błędnik, odpowiadający za równowagę w czasie podroży przesyła sygnały do mózgu, że jesteśmy w ruchu. Nasze oczy zaprzeczają temu - siedzimy przecież spokojnie na fotelu pasażera. Odbierający sprzeczne sygnały mózg, nie bardzo wie jak sobie z tym poradzić. Rezultat ? Choroba lokomocyjna. Tej przykrej dolegliwości, kiedy rozwinie się na dobre (wymioty) zatrzymać niestety nie można. Jej kres zbiega się z reguły z końcem podroży, sprawiając, że wysiadamy ze środka lokomocji wyczerpani i nie mający ochoty na żadne z czekających na nas rozrywek.

ZAPOBIEGANIE CHOROBIE LOKOMOCYJNEJ

Chorobie lokomocyjnej można jej jednak zapobiec, szczególnie jeśli mamy ku temu skłonności i czujemy jej zwiastujące objawy:
*Siedź prosto z głową opartą o zagłówek ( stabilizacja pozycji zmniejsza dezorientację ruchową, która powoduje chorobę lokomocyjną )
*Miej kontrolę nad wzrokiem. Staraj się ustalić swój wzrok na wysokości 45 stopni ponad horyzontem, jeżeli jedziesz samochodem; w samolocie lepiej zamknij oczy;
*Unikaj przykrych zapachów i dymu, które przyspieszaj wystąpienie objawów ! Siadaj w przedziale dla niepalących, w autobusie zajmij miejsce z przodu - unikniesz wyziewów spalin. Jeśli odory są nieuniknione, np. z powodu niedomytego lub spożywającego "aromatyczne" kanapki sąsiada, zakryj chustką usta i nos i oddychaj jak przez filtr;
*Zrezygnuj z party pożegnalnego na cześć powitalnego ! Zmęczenie, kac, zawartość alkoholu we krwi znacznie przyspieszają wystąpienie objawów ! Nie pij alkoholu w czasie podroży !
*Siadaj tam, gdzie poruszanie się środka lokomocji jest najmniej odczuwalne. Najbardziej statycznymi są przednie siedzenia w samochodzie (kierowcy prawie nigdy nie chorują) i środkowa cześć pokładu statku. W pociągu siadaj zgodnie z kierunkiem jazdy i najlepiej przy oknie, w autobusie z przodu, tak aby mógł obserwować drogę i adaptować wzrok do zakrętów i wzniesień. W samolocie ( wg amerykańskich ekspertów medycyny lotniczej z Kansas ) najbardziej statyczne miejsca znajdują sie na wysokości skrzydła, po prawej stronie.
*Spróbuj imbiru. Imbirowe cukierki są naturalnym, bezpiecznym i bardzo efektywnym środkiem w walce z chorobą lokomocyjną !
*Środki chemiczne. Jeżeli nic nie skutkuje, zawsze możesz się zaopatrzyć w dostępne w aptekach, w postaci tabletek lub plasterków nasączonych lekiem środki. Ale uwaga ! większość z nich ma w swym kadzie scopolaminę, która może wywołać wiele działań ubocznych ( od senności i suchości w ustach począwszy, na podwyższeniu ciśnienia i arytmiach serca skończywszy).

Jak sprawić, aby się chciało, tak, jak się nie chce?

,,W świecie , w którym niemal cały zasób wiedzy ludzkości podwaja się co 10 lat , poczucie bezpieczeństwa może zapewnic nam tylko umiejętnośc uczenia się ". Nataniel Branden

Wyobraź sobie taką sytuację: budzisz się rano, otwierasz oczy (albo nawet nie możesz unieść powiek) i z niechęcią myślisz o czekającym Ciebie dniu o całej liście obowiązków, które musisz wypełnić. Twoje ciało robi się jeszcze bardziej ciężkie...Powinieneś już wstać ...Twój dzień powinien zacząć się już jakieś 20 minut temu...nadal nie masz ochoty wyruszyć w nowy dzień...

A może znasz taką sytuację: powiedziałeś sobie "od jutra rzucam palenie...od jutra ćwiczę...od jutra nie jem słodyczy...." I jaki był efekt? Minął kolejny poniedziałek, kolejny tydzień, kolejny miesiąc
...i nic...nic, kompletnie nic się nie zmieniło - nadal palisz (może nawet więcej), nadal nie ćwiczysz (ooo i przybył kolejny zbędny kilogram), nadal jesz słodycze (a ostatnio odkryłeś nowy, smaczny,
wysokokaloryczny batonik...)....no tak wyszło...nie masz ciągle czasu, jesteś zmęczony,
Znasz tę sytuację? Coś Ci przypomina?

Albo postanowiłeś nauczyć się języka obcego, zapisałeś się już nawet na kurs. Pozytywnie przeszłeś test, zakwalifikowano Cię do odpowiedniej grupy. Byłeś na kilku lekcjach...masz dobrze skonstruowane materiały do nauki...nauczyciel też jest kompetentny, z poczuciem humoru...niemal, że idealny...

Ostatnio nie poszłeś na kolejną lekcję - miałeś potworny ból głowy...na kolejnej też Ciebie nie było...wstyd przyznać, ale nie odrobiłeś pracy domowej... na dwie kolejne nie poszłeś, bo nie byłeś
na bieżąco z materiałem... Kilka dni temu zadzwoniłeś  by zrezygnować z kursu. 

Znasz taką lub podobną sytuację? Jak myślisz, dlaczego tak się dzieje? Zastanawiałeś się kiedyś od czego zależy to, by chciało się Tobie chcieć? Istotą sposobu motywowania siebie samego
jest określenie swoich pragnień, potrzeb, ustalenie wyznawanej przez Siebie hierarchii wartości oraz wyznaczenie celów w zgodzie ze sobą a także ich konsekwentna realizacja w konkretnym terminie.

Prawidłowo skonstruowane cele pozwolą naznaczyć kierunek Twojemu życiu.

Cele zgodne z hierarchią Twoich wartości, potrzebami, potrafią być skutecznym motywatorem Twoich działań. Wiesz, czasem jest tak, że wspinamy się po drabinie, jesteśmy już wysoko, po czym okazuje się, że drabina była oparta nie o tę ścianę o którą chcieliśmy ją oprzeć...

Podobnie jest z wszystkim co robimy.

Jeśli poświęcasz większość swojego czasu na :
- realizację czyjegoś scenariusza życia,
- robienie czegoś, bo uważasz, że powineś, musisz;
zrobisz to bez większego wewnętrznego przekonania. 

W takiej sytuacji nie będziesz należeć do grona zmotywowanych do działania osób. Jeśli wiesz czego pragniesz, potrafisz skoncentrować się na zadaniach, które doprowadzą Ciebie do celów, potrafisz mieć długookresową wizję swojej przyszłości -to wszytko sprawi, że ukierunkujesz odpowiednio swoje zasoby oraz zmotywujesz Siebie do działania.

Gdy będziesz wiedział, co i dlaczego chcesz coś zrobić stanie się to Twoją naturalną automotywacją.

Dbaj o zdrowie!

...Dbając o swoje zdrowie, swoje ciało, umysł i duszę dokonujemy najlepszej inwestycji w życiu.
Znajdź czas dla siebie, skorzystaj z szansy...

PROFILAKTYKA TRZYDZIESTOLATKI I CZTERDZIESTOLATKI

BADANIE PIERSI I MAMMOGRAFIA

Istnieją co prawda różnice pomiędzy fachowcami co do tego jak często kobiety powinny poddawać się badaniu mammograficznemu, co do jednego natomiast nie ma wątpliwości, że wyleczalność raka piersi zależy tylko i wyłącznie od jego jak najwcześniejszego wykrycia. Mammografia jest badaniem radiologicznym, które ma na celu wykrycie patologicznych guzków w miąższu sutka. Badanie takie może zlecić lekarz po wcześniejszym badaniu fizykalnym piersi. Mammografia nie jest badaniem perfekcyjnym. Dość często zdarzają się opisy badania fałszywie dodatnie, dlatego rekomenduje się kompleksowe badanie piersi: fizykalne, ultrasonograficzne (USG) i mammograficzne. Po raz pierwszy badanie takie powinno być wykonane po przekroczeniu 40-tego roku życia z wyjątkiem kobiet, u których w najbliższej rodzinie (u matek czy sióstr) występowały zachorowania na raka sutka - wtedy pierwsza mammografia sugerowana jest około 30-go roku życia, a następnie w jednym i drugim przypadku raz na rok czy dwa lata zależnie od wskazań lekarza. Badanie mammograficzne wykonują zakłady radiologiczne w szpitalach i przychodniach (w zakładach prywatnych nie jest wymagane skierowanie od lekarza). Również i w tej grupie wiekowej zalecana jest comiesięczna samokontrola piersi, a w razie wykrycia jakichkolwiek zgrubień w miąższu sutka natychmiastowe udanie się do lekarza, najlepiej chirurga onkologa. Pamiętaj, że 6% raków sutka wystepuje u kobiet przed 40-tym rokiem życia, a jak dowodzą amerykańscy naukowcy 25% kobiet w wieku 35 lat posiada gen BRCA1 odpowiedzialny za powstawanie raka piersi (u 85% tych kobiet istnieje bardzo duże ryzyko zachorowania na raka piersi).

BADANIE W KIERUNKU CUKRZYCY

Każda kobieta po przekroczeniu 45-go roku życia powinna być zdiagnozowana w kierunku cukrzycy i badanie takie powinno być cyklicznie powtarzane co 3 lata. Osoby cierpiące na nadwagę, mające niski poziom frakcji HDL cholesterolu oraz posiadające krewnych cierpiących na cukrzycę powinny poddać się temu badaniu wcześniej. Kobiety ciężarne powinny być badane w kierunku cukrzycy pomiędzy 24-tym a 28-mym tygodniem ciąży (ciąża predysponuje do rozwinięcia się cukrzycy). „Cukrzyca przez wiele lat może przebiegać bez znaczących objawów klinicznych” - ostrzega prof. Robin Goland, endokrynolog z Uniwersytetu Columbia w Nowym Jorku. Tzw. utajniona cukrzyca bywa niezwykle groźna, bowiem w momencie ujawnienia się objawów takich jak: częstomocz, nadmierne pragnienie, senność, nadmierny apetyt i zaburzenia widzenia w naczyniach krwionośnych i otaczających je nerwach istnieją już nieodwracalne patologiczne zmiany (najgroźniejsze są te, które występują w naczyniach krwionośnych oka i nerek), a nieleczona cukrzyca znacznie zwiększa ryzyko wystąpienia zawałów serca i mózgu. Prawidłowy poziom glukozy we krwi wynosi poniżej 115 mg/dl krwi. Osoby, u których stwierdza się poziom pomiędzy 115 a 126 mg/dl zaliczane są do grupy ryzyka zachorowania na cukrzycę, a te u których poziom przekracza 126 mg/dl zaliczane są do diabetyków. Badanie poziomu glukozy we krwi wykonują laboratoria analityczne określając poziom we krwi pobranej z żyły pacjenta będącego na czczo. Pomiar taki ( a właściwie test na obecność glukozy) może być również wykonany przez samego pacjenta za pomocą dostępnych w aptece testów paskowych o nazwie: Glucofilm, Glucostix, Exac Tech, One Touch Glucose czy Accutrend - Glucose. Pacjent nakłuwa opuszkę palca za pomocą specjalnego bagneciku, a następnie za pomocą paska sprawdza czy poziom glukozy nie jest podwyższony. Testy te są szczególnie przydatne dla osób cierpiących na cukrzycę, które w ten sposób mogą same monitorować wahania poziomu glukozy we krwi. Podwyższony poziom glukozy w domowych warunkach można również określać w moczu. W normalnych warunkach w moczu zawarte są jedynie niewielkie ilości w postaci wolnej. W cukrzycy poziom ten znacznie wzrasta i można go wykryć za pomocą testów paskowych dostępnych w aptece o nazwie: S-Glukotest i Test-Tape.

TESTY PRENATALNE

Obowiązują zasady jak w przypadku poprzedniej grupy wiekowej, z wyjątkiem matek powyżej 35-go roku życia, u których bardzo często zleca się wykonanie tzw. trans abdominalnej amniopunkcji (przez brzuszna punkcja worka owodniowego), która ma na celu analizę biochemiczną płynu owodniowego oraz chromosomalną płodu. Wskazaniem do takiego badania jest nie tylko wiek matki, ale również anomalie chromosomalne u rodziców, urodzenie w przeszłości dziecka z anomaliami chromosomalnymi czy urodzenie dziecka z wadami centralnego układu nerwowego. Naukowcy przestrzegają przyszłe matki przed jeszcze jednym zagrożeniem. Niedobór kwasu foliowego i witaminy B12 w diecie ciężarnej może być przyczyną wad rdzenia kręgowego u dzieci. Zalecają zatem spożywanie co najmniej 400 mikrogramów kwasu foliowego w diecie (większość kobiet spożywa dziennie nie więcej niż 200 !). Rekomendowane pokarmy to płatki kukurydziane, fasola i groch oraz wszelkie warzywa o zielonych liściach.

OGLĘDZINY SKÓRY

Eksperci rekomendują, aby kobiety po przekroczeniu 40-tego roku życia badane były w kierunku zagrożenia czerniakiem złośliwym oraz rakami skóry (podstawno- i kolczystokomórkowym) raz na rok. Badanie polega na dokładnych oględzinach skóry i jej znamiom. Najwyższym stopniem ryzyka objęte są osoby posiadające liczne (ponad 100) znamiona, członków rodziny dotkniętych tą chorobą, jasną karnację i naturalne blond lub rude włosy oraz conajmniej dwa oparzenia słoneczne w dzieciństwie lub okresie młodzieńczym. Należy pamiętać, że czerniak złośliwy choć należy do najgroźniejszych i najszybciej rozprzestrzeniających się nowotworów, wykryty we wczesnym stadium może być w 100% uleczalny.

BADANIE GINEKOLOGICZNE I BADANIE CYTOLOGICZNE SZYJKI MACICY

Badanie ginekologiczne i cytologiczne szyjki macicy zalecane jest w tej grupie wiekowej raz do roku (od 1940 roku, kiedy to Papanicolau wprowadził po raz pierwszy badanie cytologiczne odsetek zgonów z powodu raka szyjki macicy spadł o 70%). Oczywiście jakiekolwiek objawy ze strony narządów rodnych są powodem do natychmiastowego udania się do lekarza, a powodów może być wiele. Aż 72% w tej grupie wiekowej stosuje różne formy antykoncepcji i tak jak w poprzedniej grupie, jakiekolwiek objawy uboczne spowodowane stosowaniem tych preparatów są wskazaniem do zmiany środka przez lekarza prowadzącego. Wśród kobiet 30-to - 40-to letnich bardzo częstym problemem są też infekcje dróg moczowych, które są konsekwencją przedostania się bakterii ze sromu i pochwy do cewki moczowej oraz zapalenia przydatków. Infekcje takie powinny być leczone natychmiast za pomocą antybiotykoterapii, gdyż nawracające zakażenia mogą doprowadzić do uszkodzenia nerek lub niepłodności. W profilaktyce tego typu zakażeń najlepiej sprawdza się przestrzeganie zasad higieny przez obydwoje partnerów. Kolejnym problemem może być przedwczesna menopauza (średni wiek kobiet wchodzących w te fazę wynosi 51 lat), niektóre jednak mogą ja rozpocząć już w wieku 40-tu lat. Jeśli cykle miesiączkowe wydłużają się do 45 dni, doświadczasz tzw. uderzeń gorąca, nocnych potów i suchości w pochwie, a objawy takie utrzymują przez trzy kolejne miesiące należy zgłosić się do lekarza, którego zadaniem będzie „przeprowadzenie” cię przez ten dość przykry okres w życiu kobiety. Przewidując czas wejścia w menopauzę zacznij od zebrania wywiadu od własnej matki - prawdopodobieństwo, że stanie się to w tym samym wieku jest bardzo duże. I jeszcze jedno. Przedłużające się krwawienia miesiączkowe, ból w dole brzucha i częstomocz mogą być objawem tzw. mięśniaków macicy - łagodnych guzów z tkanki łącznej rosnących w macicy, których obecność może być stwierdzona przez ginekologa w czasie badania fizykalnego (mięśniaki duże lub mnogie są wskazaniem do usunięcia chirurgicznego, zwłaszcza w wieku reproduktywnym, kiedy to mogą być przyczyną niemożności zagnieżdżenia się zapłodnionego jaja w macicy).

BADANIE PER RECTUM

Kobiety powyżej 40-tego roku życia powinny poddać się badaniu per rectum (badanie przez odbytnicze), w czasie którego lekarz bada ścianę pomiędzy pochwą i odbytnicą poszukując patologicznych rozrostów (np. polipów) czy żylaków tej okolicy. Badaniu w szczególności powinny poddać się kobiety, u których w rodzinie występowały przypadki raka odbytnicy lub jelita grubego. W razie potrzeby lekarz zlecić może dodatkowe badania, takie jak: rekto- i kolonoskopia (wziernikowanie odbytnicy i jelita grubego), biopsja tych okolic czy test na krew utajona w kale. Bezwzględnym wskazaniem do natychmiastowej wizyty u lekarza jest pojawianie się przez kilka kolejnych dni krwi w kale, smolistych stolców czy wystąpienie biegunki z domieszką krwi.

BADANIE POZIOMU CHOLESTEROLU WE KRWI

Jak wynika z raportów medycznych poziom cholesterolu drastycznie wzrasta u kobiet pomiędzy 40-tym, a 60-tym rokiem życia. W tej grupie również prawie połowa osób ma poziom cholesterolu, który zwiększa u nich ryzyko wystąpienia chorób serca i zawałów mózgu. Prawidłowy poziom we krwi nie powinien przekraczać 200 - 220 mg/100 ml. Jeżeli przekracza 240 mg/100 ml, powinno się wykonać badanie w celu określenia frakcji cholesterolu - ciężkiej HDL (tzw. „dobry” cholesterol) i lekkiej LDL (tzw. „zły” cholesterol). Poziom HDL niższy niż 35 mg/dl jest klasyfikowany jako czynnik ryzyka w chorobach układu krążenia, wartości wyższe niż 60 mg/dl uważane są za ważny czynnik protekcyjny w tej chorobie. Jeśli poziom LDL jest przy tym wysoki (powyżej 160 mg/dl) w dalszym ciągu ryzyko zachorowania jest niewielkie, chyba że współistnieją inne czynniki ryzyka takie jak: cukrzyca, nadciśnienie, wysoki poziom trójglicerydów we krwi (norma 40-150 mg/dl) lub choroby układu krążenia w rodzinie. W przypadku stwierdzenia wysokiego poziomu cholesterolu, lekarz w pierwszej kolejności powinien zlecić odpowiednia niskotłuszczową dietę i aktywny fizycznie tryb życia (ćwiczenia), ponieważ leki obniżające poziom cholesterolu nie są rekomendowane w tej grupie z uwagi na stosunkowo niskie zagrożenie chorobami krążenia oraz nie do końca poznanymi efektami długotrwałego przyjmowania tych leków przed okresem menopauzy.

BADANIE STOMATOLOGICZNE

Prawie 75% kobiet w tej grupie wiekowej cierpi na choroby przyzębia. Powodem jest niedostateczna higiena jamy ustnej, a w szczególności unikanie czyszczenia zębów nitką dentystyczną. Zgromadzone w kieszonkach między zębem, a dziąsłem bakterie doprowadzają do erozji kości, która utrzymuje ząb we właściwej pozycji. Na dodatek zgromadzone w tym miejscu bakterie są miejscem wysiewu do krwi i infekcji pojawiających się w odległych miejscach. Kontrola stomatologiczna zalecana jest co najmniej dwa razy do roku w celu oczyszczenia zębów z kamienia i leczenia ewentualnych ubytków.

BADANIE OKULISTYCZNE

Jeśli w wieku 20-tu lat cieszyłaś się dobrym wzrokiem, prawdopodobnie pozostanie on na takim samym poziomie aż do 40-tego roku życia - później, zgodnie z fizjologią wzrok stopniowo będzie się pogarszał i będą ci potrzebne okulary do czytania z powodu rozwijającej się dalekowzroczności. Ale niedomoga oczu to nie tylko krótko- czy dalekowzroczność. Jedną z chorób, która rozwija się podstępnie jest jaskra - choroba o nieznanej etiologii, w której dochodzi do zahamowania normalnego odprowadzania płynu z oka, co wywołuje nadmierne jego gromadzenie i wzrost ciśnienia w gałce ocznej, a w konsekwencji pogorszenia jakości widzenia np. częściowy zanik pola widzenia. Jedyną pociechą jest fakt, że choroba wykryta wcześnie może być spowolniona przez leczenie farmakologiczne i chirurgiczne. Dlatego tez eksperci zalecają badanie okulistyczne przynajmniej raz pomiędzy okresem dojrzewania, a 40-tym rokiem życia, a następnie raz na 2 do 4 lat. Badanie takie w szczególności wskazane jest dla osób, które cierpią na cukrzycę, nadciśnienie, hipercholesterolemię czy reumatoidalne zapalenie stawów, bowiem we wszystkich tych chorobach dochodzi do uogólnionego uszkodzenia naczyń w organizmie, a w przypadku oczu mogą one być wykrywalne tzw. badaniem dna oka, w czasie którego za pomocą oftalmoskopu okulista ocenia stan naczyń wzrokowych bez konieczności interwencji chirurgicznej.

BADANIE W KIERUNKU ANEMII Z NIEDOBORU ŻELAZA

Każda kobieta, która odczuwa zmęczenie niewiadomego pochodzenia, przy tym jest wegetarianką lub jest w ciąży lub też cierpi na obfite krwawienia miesiączkowe powinna podać się badaniu określającemu poziom żelaza we krwi obwodowej, a tym samym wykluczyć anemię z niedoboru żelaza. Konsekwencją anemii jest uogólnione niedotlenienie organizmu na skutek którego doświadczamy trudności w koncentracji, odczuwamy niedobór energii i nieustannie czujemy się zmęczeni. Badanie poziomu żelaza we krwi wykonuje się w laboratoriach analitycznych używając do tego próbki krwi pobranej z żyły.

BADANIE GĘSTOŚCI KOŚCI

Badaniu powinny poddać się kobiety zagrożone wczesną osteoporozą (zrzeszotnienie kości, na skutek którego dochodzi do osłabienia struktury kośćca, a konsekwencja mogą być tzw. patologiczne złamania). Niestety nie tylko kobiety w wieku post menopauzalnym narażone są na osteoporozę. W grupie podwyższonego ryzyka znajdują się kobiety bulimiczki i anorektyczki, sportsmenki, u których zawartość tłuszczu tkankowego jest mniejsza niż 18%, u których doszło do zatrzymania miesiączki. Należą do nich również kobiety wchodzące wcześniej w okres menopauzy z powodu usunięcia macicy, astmatyczki leczone sterydami, kobiety przyjmujące leki przeciwdrgawkowe, kobiety leczące się z powodu niedoczynności tarczycy oraz kobiety, u których w rodzinie występowały przypadki wczesnej osteoporozy. Wcześnie uchwycona osteoporoza może być odwracalna. Lekarze zalecają w takich przypadkach terapie hormonalną, przyjmowanie wapnia i odpowiednie ćwiczenia ruchowe. Badanie wykrywające osteoporozę to tzw. badanie gęstości kości, które jest badaniem radiologicznym kości biodrowych i kręgosłupa lędźwiowego. Profilaktycznie eksperci zalecają w tej grupie wiekowej przyjmowanie 1000 mg wapnia dziennie, a u kobiet ciężarnych 1400 mg