Opryszczka pod kontrolą.

Opryszczka zwana również "zimnem" pojawia się nagle, jednak wcale tak szybko nie znika, jakbyśmy tego chcieli. Co ważne, możemy zarówno zapobiegać jej powstawaniu, jak i skutecznie leczyć tę nieprzyjemną przypadłość, nie tylko środkami farmakologicznymi, ale również preparatami z domowej apteczki. Warto wiedzieć, że prawidłowo przeprowadzone leczenie zapobiega powstawaniu nieestetycznych blizn i poważnych powikłań ogólnoustrojowych.

Bezwzględny sprawca opryszczki - wirus, czy bakteria?

Za powstanie opryszczki odpowiada wirus należący do rodziny Herpes. Charakterystyczne pęcherzyki na pograniczu błony śluzowej jamy ustnej i czerwieni wargowej pojawiają się po zainfekowaniu wirusem Herpes labialis (HSV - 1), natomiast w okolicach narządów płciowych po zakażeniu innym gatunkiem wirusa - Herpes genitalis (HSV - 2).

Kogo najczęściej atakuje wirus opryszczki?

Do pierwszego kontaktu z wirusem HSV - 1 dochodzi najczęściej między szóstym miesiącem, a piątym rokiem życia dziecka, a zakażenie ma różny przebieg - ostry lub bezobjawowy.

Wzrost ryzyka zakażenia wirusem typu drugiego (HSV - 2), powodującym zmiany chorobowe w obrębie narządów płciowych i okolicy odbytu występuje u ludzi młodych - między 14 a 27 rokiem życia, co związane jest z rozpoczęciem aktywności seksualnej. U osób, które przebyły pierwotne zakażenie wirusem opryszczki genitalnej we krwi obwodowej pojawiają się swoiste przeciwciała, które można wykryć metodami diagnostycznymi.

Jak dotąd lekarzom nie udaje się znaleźć odpowiedzi, dlaczego niektóre osoby są bardziej predysponowane do wystąpienia nawrotów choroby w przyszłości, a u innych choroba nie występuje.

Kiedy opryszczka atakuje?

Zakażenie pierwotne wirusem Herpes ma zwykle ostrzejszy przebieg. Wirus namnażając się w węzłach chłonnych, powoduje ich obrzmienie i bolesność, czemu może towarzyszyć podwyższona temperatura ciała, gorsze samopoczucie, ból głowy. W następnej kolejności na skórze pojawia się miejscowe zaczerwienienie, a z niego pęcherzyki o nierównej powierzchni, które po 6-10 dniach pękają, uwalniając płyn surowiczy, ostatecznie goją się tworząc strupy. Zmiany chorobowe zwykle nie pozostawiają na skórze trwałych blizn.

Co ciekawe, już po jednokrotnie przebytej infekcji wirus pozostaje w zwojach nerwowych w stanie tzw. latencji, czyli uśpienia. Mimo braku charakterystycznych objawów, w tym okresie choroby istnieje znaczne ryzyko przeniesienia infekcji na inne osoby.

Kiedy opryszczka znów powraca?

W stanach obniżonej odporności organizmu wirus ulega aktywacji, namnaża się w zwojach nerwowych i wędruje poprzez nerwy obwodowe do komórek nabłonkowych skóry, wywołując dyskomfort, uczucie nieprzyjemnego pieczenia i swędzenia. W następnej kolejności pojawiają się pęcherzyki wypełnione płynem surowiczym. Zwykle jednak zakażenie wtórne przebiega łagodniej i krócej, a nieprzyjemne objawy są mniej nasilone.

Istnieje wiele czynników - zarówno fizjologicznych, jak i patologicznych, czy środowiskowych, wybudzających wirusa ze stanu uśpienia. Ich znajomość pomoże rozpocząć skuteczną obronę przed ponowną infekcją.

Namnażanie się wirusa opryszczki i jego ponowną aktywację powodują:

• Stany obniżonej odporności organizmu: infekcje bakteryjne, wirusowe, gorączka, osłabienie, przemęczenie, stres - sprawiają, że system immunologiczny pracuje na zmniejszonych obrotach i nie broni skutecznie organizmu przed atakiem wirusa Herpes.
• Urazy, uszkodzenia skóry - tworzą otwarte wrota zakażenia dla atakującego wirusa.
• Menstruacja to również czas, kiedy opryszczka pojawia się częściej.
• Zarówno promieniowanie słoneczne, wysoka temperatura, jak i silne wyziębienie wybudzają wirusa ze stanu uśpienia, powodują jego namnażanie się w zakończeniach nerwowych i sprzyjają wystąpieniu zmian chorobowych.

Opryszczka w ciąży- śmiertelne zagrożenie

Szczególną troską powinna otoczyć zarówno siebie, jak i rozwijające się dziecko kobieta w ciąży, gdyż infekcja stanowi wtedy poważne zagrożenie zwłaszcza dla rozwijającego się płodu. Wczesne rozpoznanie infekcji wywołanej szczepem Herpes genitalis (HSV - 2) i prawidłowo przeprowadzone leczenie oraz poród zwiększają przeżywalność młodych pacjentów i zapobiegają wystąpieniu groźnych powikłań, do których można zaliczyć:

• opóźnienie rozwoju psychoruchowego
• ślepotę
• niedowład połowiczny
• porażenie kończyn
• epilepsję

Największe ryzyko zakażenia noworodka występuje w okresie okołoporodowym (85% przypadków), ze względu na bezpośredni kontakt płodu z wydzielinami narządów rodnych kobiety, u której występują objawy opryszczki genitalnej. Znacznie rzadziej dochodzi do zainfekowania noworodka w okresie bezobjawowym choroby.

Pierwsze objawy infekcji u noworodka są mało specyficzne, jednak po kilku dniach może dochodzić do zaburzeń funkcjonowania nadnerczy, wątroby, płuc, trzustki, serca. Niebezpiecznym dla życia może okazać się również zespół rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego (DIC) oraz zapalenie mózgu - nierzadko prowadzące do śmierci.