Bądź asertywny.

Asertywność oznacza umiejętność dbania o swoje prawa, wyrażania opinii i uczuć w sposób otwarty i bezpośredni, lecz tak, by nie naruszać praw innych. 

Jej przeciwieństwem jest z jednej strony rezygnowanie ze swoich praw, z drugiej dążenie do zaspokajania swoich potrzeb i praw w sposób szkodliwy dla innych, bycie agresywnym. Nie jest łatwo stać się asertywnym, wymaga to zmiany myśli na własny temat i postaw do innych, zmiany zachowań, sposobu reagowania na przeszkody czy wymagania.Pomocny może być udział w treningu asertywności, ale zawsze wymaga to prób i ćwiczeń.

Przeczytaj poniższe opisy sytuacji i zakreśl odpowiedź "tak, raczej tak" lub "nie, raczej nie". Pozwoli Ci to odkryć, w których aspektach warto popracować nad asertywnością.

1. Czy zdarza Ci się kupić jakąś rzecz, na którą właściwie nie masz ochoty, tylko dlatego, że trudno Ci było odmówić sprzedawcy?

2. Jeżeli ktoś potrąca lub stuka w twoje krzesło, w kinie, teatrze itd. - czy poprosisz tę osobę, aby przestała?

3. Jeżeli ktoś prosi Cię o przysługę, która wiąże się z poniesieniem przez Ciebie (w Twoim odczuciu) nadmiernego trudu lub niewygody - czy odmawiasz spełnienia jego prośby?

4. Czy masz wrażenie, że inni ludzie mają tendencję do wykorzystywania Ciebie lub rządzenia Tobą?

5. Czy często odczuwasz trudności w podtrzymywaniu rozmowy towarzyskiej?

6. Czy swobodnie uczestniczysz w spotkaniu towarzyskim, gdzie nie znasz nikogo oprócz gospodarzy?

7. Gdy ktoś Cię chwali - czy wiesz, jak się zachować?

8. Czy masz trudności w krytykowaniu swoich znajomych, przyjaciół, członków rodziny?

9. Czy potrafisz zwrócić się do nieznajomej osoby o potrzebną Ci pomoc?

10. Czy potrafisz być otwarty i szczery w wyrażaniu ciepła, sympatii, zaangażowania.

11. Czy często zdarza Ci się unikać pewnych ludzi lub sytuacji z obawy przed własnym zakłopotaniem?

12. Czy często unikasz wypowiadania Twojej prawdziwej opinii na jakiś temat z obawy, aby Twój rozmówca nie nabrał o Tobie niekorzystnego wyobrażenia?

13. Czy często przeżywasz taką sytuację, że inni atakują Twoje zdanie, a Ty masz kłopot z jego obroną?

14. Czy jest dla Ciebie trudnością zabranie głosu (np. zadanie pytania, podzielenie się opinią) przy dużym audytorium?

15. Czy często zdarza Ci się w kontakcie z osobą, która jest dla Ciebie autorytetem, rezygnować ze swoich interesów i preferencji, na korzyść interesów i preferencji tej osoby?

16. Czy masz zwyczaj używać krzyku jako sposobu zmuszania innych do zrobienia tego, czego Ty chcesz?

17. Czy masz zwyczaj podejmować decyzje za inne dorosłe osoby?

Zmiana zachowań na bardziej asertywne nie jest łatwa. Wymaga zmiany przekonań. Warto pamiętać o prawach, jakie przysługują nam w kontaktach społecznych. 

Prawa człowieka wg Herberta Fensterheima:
. Masz prawo do wyrażania siebie, swoich opinii, potrzeb, uczuć - tak długo, dopóki nie ranisz innych.
. Masz prawo do wyrażania siebie, nawet jeśli rani to kogoś innego - dopóki Twoje intencje nie są agresywne.
. Masz prawo do dysponowania swoim ciałem, czasem i własnością, jeśli to, co robisz, jest dobre dla innych.
. Masz prawo do przedstawiania innym swoich próśb - dopóki uznajesz, że oni mają prawo odmówić.
. Są sytuacje, w których kwestia praw poszczególnych osób nie jest jasna. Zawsze jednak masz prawo do przedyskutowania tej sytuacji z drugą osobą.
. Masz prawo do korzystania ze swoich praw. Jeśli z nich nie korzystasz, to godzisz się na odebranie ich sobie.

Zatem asertywność to sztuka skutecznego porozumiewania się z innymi ludźmi; mówienia NIE bez obrażania innych ludzi; obrony swoich praw w kontaktach osobistych i społecznych; wyrażania próśb; wzmacniania poczucia własnej wartości; wykazywania inicjatywy w kontaktach z ludźmi; właściwego wyrażania swoich opinii i uczuć; komunikowania i przyjmowania krytyki i pochwał oraz nienaruszania cudzego terytorium.