Co to jest próchnica zębów i jakie są jej przyczyny?

Ubytki próchnicowe są wynikiem choroby infekcyjnej czyli próchnicy zębów, wywołanej przez bakterie próchnicotwórcze, z których główne to Streptococcus mutans i Lactobacilli. Główne czynniki próchnicotwórcze to:
• bakterie kwasotwórcze, które znajdują się na zębach tworząc tzw. płytkę nazębną czyli płytkę bakteryjną,
• dostarczane z pożywieniem węglowodany (cukry) stanowiące pożywkę dla bakterii, które tworzą z nich kwasy,
• czynniki gospodarza (np. mała ilość wydzielanej śliny, nieużywanie past do zębów z fluorem)
• współdziałanie wymienionych trzech czynników przez odpowiednio długi okres czasu.

W jaki sposób szerzy się zakażenie?  
W jaki sposób bakterie próchnicotwórcze są przekazywane dziecku?

- każdy człowiek, z wyjątkiem noworodka, posiada w jamie ustnej różny poziom bakterii próchnicotwórczych,
- bakterie te są przenoszone z osoby na osobę za pośrednictwem śliny np. przez korzystanie z tych samych sztućców, szklanek; do namnażania się i kolonizacji wymagają twardej powierzchni jaką jest ząb, na którym tworzą zorganizowaną strukturę tzw. płytkę nazębną (płytką bakteryjną),
- próchnica jest chorobą zakaźną, transmisyjną; przenoszona jest przez ślinę zazwyczaj od matki (70%), ale może być też przenoszona od ojca, rodzeństwa, opiekunki, dziadków.

W jaki sposób następuje zakażenie?

- dziecko wkłada palce do jamy ustnej matki i następnie je oblizuje
- jedzenie tymi samymi sztućcami, picie z tego samego naczynia, dzielenie się napojami, pożywieniem, lodami itp.
- oczyszczanie zabrudzonego smoczka przez oblizywanie go przez matkę.

Kiedy najczęściej następuje zakażenie dziecka bakteriami próchnicotwórczymi?

- po raz pierwszy najczęściej między 19 a 31 miesiącem życia dziecka
- po raz drugi w okresie wyrzynania się zębów stałych, tj. między 6 a 12 rokiem życia.

Proces próchnicowy

Demineralizacja - znajdujące się w jamie ustnej bakterie próchnicotwórcze rozkładają cukry pochodzące ze spożywanej żywności i słodkich płynów, do kwasów. Te z kolei powodują demineralizację tj. utratę substancji mineralnej szkliwa. Im częściej spożywamy cukry, tym częściej i więcej produkowanych jest kwasów.

Remineralizacja - następuje wówczas, gdy do zmiany próchnicowej zęba (zębów) docierają jony wapniowe i fosforanowe znajdujące się w ślinie. W ślinie występują wówczas, gdy używamy pasty do mycia zębów z fluorem.