Pasożyt kolonizuje górny odcinek przewodu pokarmowego - dwunastnicę i jelito czcze. Tu przyczepia się do ścianki jelita i intensywnie mnoży, zmniejszając powierzchnię chłonną jelita, co upośledza wchłanianie składników odżywczych. Co pewien czas część pasożytów przekształca się w owalne cysty, które wraz z kałem wydalane są na zewnątrz.
Do zakażenia dochodzi drogą pokarmową, gdy zjemy zanieczyszczone (np. przez muchy) lambliami produkty, wypijemy skażoną wodę. Pasożyta możemy też przenieść do układu pokarmowego na nieumytych rękach, np. po wyjściu z toalety lub kontakcie z zakażonymi zwierzętami.
Ponieważ lamblie rozmnażają się przez podział, ich populacja zwiększa się bardzo szybko. Szybko również rozprzestrzenia się zakażenie i może występować równocześnie u wielu osób w rodzinie. Walkę z pasożytem utrudnia jego żywotność (np. w wodzie o temperaturze 18º C może przetrwać nawet trzy miesiące) i – nierzadko - odporność na środki farmakologiczne.
Giardia lamblia jest pasożytem z rodziny wiciowców, powszechnie występującym w umiarkowanych szerokościach geograficznych, tak samo często w krajach wysoko rozwiniętych jak i rozwijających się. Ogniska bardziej agresywnych odmian zostały zidentyfikowane w Rosji, w basenie Morza Śródziemnego i Azji centralnej. Najczęstszym sposobem zakażenia jest picie skażonej wody. Cysty tego pasożyta mogą przetrwać w wodzie do 3 miesięcy.
W Polsce co najmniej 5% populacji jest zarażonych tym pasożytem. Z tej grupy u ok. 10% (tj. u ok. 190 tys. ludzi) dochodzi do objawów chorobowych.
Choroba ta może występować epidemicznie, głównie wśród dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym, zazwyczaj w placówkach opieki dziennej. Częstość inwazji lamblią wśród dzieci przedszkolnych i szkolnych jest dość wysoka i sięga 60% populacji w tym wieku - statystycznie na 3 dzieci 2 jest zarażonych lamblią. Najczęściej zakażenie przebiega bezobjawowo.
Niedobór witaminy A w organizmie lub znaczne upośledzenie wydzielania kwaśnego soku żołądkowego (to przypadłość osób z grupą krwi A i AB) usposabiają do rozwoju pełno objawowej choroby. Ciężkie zakażenie może być przyczyną nietolerancji laktozy. W krańcowych przypadkach, ciężkie odwodnienie może stwarzać zagrożenie życia.
Zespoły objawowe zależą od głównego umiejscowienia i rozmnażania się pasożyta. Są różne, zależą od wieku i stanu wydolności układu immunologicznego, a także rodzaju szczepu Giardia.
U dzieci - nawracające, przewlekłe bóle brzucha, nasilające się po jedzeniu, częste, okresowe biegunki - zwykle występuje wodnista biegunka, ogólne osłabienie i podżółtaczkowe zabarwienie oczu - to najczęstsze objawy umiejscowienia się lamblii w dwunastnicy i drogach żółciowych dziecka. Lambliozę można podejrzewać także wtedy, gdy dziecko, nie mające apetytu, z ogromną ochotą zjada wszystko, co słodkie i gdyby tylko pozwolić, mogłoby się żywić cukierkami i czekoladą.
U dorosłych niepokój powinny budzić - nudności, brak apetytu, gwałtowne, wodniste, sfermentowane stolce, wiatry, niewielka gorączka, wzdęcia, kurczowe bóle brzucha, niekiedy w okolicy pęcherzyka żółciowego. Kał nie zawiera ropy, ani krwi.
W przypadku rozległego zakażenia rozwija się ostra lub przewlekła biegunka, może dojść do gorszego wchłaniania z przewodu pokarmowego, a tym samym niedożywienia organizmu i spadku masy ciała, do rozlanych bólów nadbrzusza lub lekkiego zapalenia pęcherzyka żółciowego.
Obecność pasożytów może być również przyczyną pojawiania się dolegliwości na tle alergicznym lub ich nasilania. Wtedy nie należy leczyć samej alergii, ale oczyścić organizm z pasożytów i przywracać prawidłową mikroflorę.
Rozpoznanie potwierdza znalezienie w kale cyst, a nie jest to łatwe. W okresie ostrym jest ich dużo, ale wtedy najczęściej nie myśli się o lambliach. W okresie przewlekłym pojedyncze badanie może nie przynieść rezultatów, ponieważ cysty wydalane są okresowo i różnych, czasem małych ilościach. Tak więc trzeba wykonać serię badań, jeśli pierwsze nie przyniesie potwierdzenia. Wykonuje się też testy (materiałem do badania jest kał) na antygeny lamblii, testy immunofluoroscencji i ELISA. Leczenie powinno objąć nie tylko osoby chore (czyli mające objawy), ale i bezobjawowych nosicieli, u których wykryto pasożyty. Zapobiega to rozprzestrzenianiu się infekcji. Dlatego, jeśli u jednego członka rodziny stwierdza się lambliozę, należy wykonać testy u pozostałych i wykluczyć zakażenie lub potwierdzić i podjąć leczenie.
Na podstawie wyników lekarz dobiera sposób przeprowadzenia kuracji oraz dawki leku. Nie wolno podawać żadnych farmaceutyków na własną rękę ani za radą mamy innego dziecka. O leczeniu członków najbliższej rodziny chorego również decyduje lekarz. Preparaty przeciwpasożytnicze bardzo obciążają wątrobę i jeśli nie ma bezwzględnych wskazań, lambliozy się nie leczy. Ze względu na działania uboczne leków nie leczy się kobiet w ciąży.
W przypadku osób z wydolnym układem immunologicznym (odpornościowych) choroba ustępuje zwykle po 4 dniach.
Aby wytępić pasożyty, kuracji muszą się poddać wszyscy członkowie najbliższej rodziny chorego dziecka oraz domowe zwierzęta.
Lekarze zwracają uwagę na niechętne przyjmowanie przez rodziców i samych chorych zlecenia na badanie kału, niedokładne wykonywanie tych badań przez laboratoria oraz zbyt krótki okres czasu w jakim przeprowadzane są badania (dwa, trzy dni, podczas gdy niektóre z pasożytów, aby zostały wykryte wymagają badania kału przez 8 do 10 dni). Innym problemem jest opór przed leczeniem przejawiany przez pozostałych członków rodziny, potencjalnie zakażonych.
Po kuracji farmakologicznej trzeba koniecznie powtórzyć badanie kału, by mieć pewność, że skutecznie pozbyliśmy się lamblii. Jeśli bowiem nie wszystkie zostaną wytrute, choroba odezwie się ponownie.
Przed zachorowaniem może nas ustrzec przestrzeganie zasad higieny i uczenie już najmłodszych dzieci, jak powinny je zachowywać. Należy często i dokładnie myć ręce i uczyć dzieci, by robiły to przed jedzeniem, po wyjściu z toalety, po zabawie w piaskownicy i ze zwierzętami. Należy myć owoce, nie pić wody nieprzegotowanej i z niepewnego źródła np.studni wywierconych niezgodnie z obowiązującymi przepisami, miejskich wodotrysków, fontann i wszelkich miejsc, na których nie ma informacji o tym, czy woda nadaje się do spożycia.
Lepiej unikać korzystania z publicznych toalet, a domową myć środkami dezynfekującymi. Należy też często zmieniać pościel i ręczniki. Pomocna w walce z lambliozą może być również dieta pozbawiona węglowodanów, a przede wszystkim słodyczy.
Do zakażenia dochodzi drogą pokarmową, gdy zjemy zanieczyszczone (np. przez muchy) lambliami produkty, wypijemy skażoną wodę. Pasożyta możemy też przenieść do układu pokarmowego na nieumytych rękach, np. po wyjściu z toalety lub kontakcie z zakażonymi zwierzętami.
Ponieważ lamblie rozmnażają się przez podział, ich populacja zwiększa się bardzo szybko. Szybko również rozprzestrzenia się zakażenie i może występować równocześnie u wielu osób w rodzinie. Walkę z pasożytem utrudnia jego żywotność (np. w wodzie o temperaturze 18º C może przetrwać nawet trzy miesiące) i – nierzadko - odporność na środki farmakologiczne.
Giardia lamblia jest pasożytem z rodziny wiciowców, powszechnie występującym w umiarkowanych szerokościach geograficznych, tak samo często w krajach wysoko rozwiniętych jak i rozwijających się. Ogniska bardziej agresywnych odmian zostały zidentyfikowane w Rosji, w basenie Morza Śródziemnego i Azji centralnej. Najczęstszym sposobem zakażenia jest picie skażonej wody. Cysty tego pasożyta mogą przetrwać w wodzie do 3 miesięcy.
W Polsce co najmniej 5% populacji jest zarażonych tym pasożytem. Z tej grupy u ok. 10% (tj. u ok. 190 tys. ludzi) dochodzi do objawów chorobowych.
Choroba ta może występować epidemicznie, głównie wśród dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym, zazwyczaj w placówkach opieki dziennej. Częstość inwazji lamblią wśród dzieci przedszkolnych i szkolnych jest dość wysoka i sięga 60% populacji w tym wieku - statystycznie na 3 dzieci 2 jest zarażonych lamblią. Najczęściej zakażenie przebiega bezobjawowo.
Niedobór witaminy A w organizmie lub znaczne upośledzenie wydzielania kwaśnego soku żołądkowego (to przypadłość osób z grupą krwi A i AB) usposabiają do rozwoju pełno objawowej choroby. Ciężkie zakażenie może być przyczyną nietolerancji laktozy. W krańcowych przypadkach, ciężkie odwodnienie może stwarzać zagrożenie życia.
Zespoły objawowe zależą od głównego umiejscowienia i rozmnażania się pasożyta. Są różne, zależą od wieku i stanu wydolności układu immunologicznego, a także rodzaju szczepu Giardia.
U dzieci - nawracające, przewlekłe bóle brzucha, nasilające się po jedzeniu, częste, okresowe biegunki - zwykle występuje wodnista biegunka, ogólne osłabienie i podżółtaczkowe zabarwienie oczu - to najczęstsze objawy umiejscowienia się lamblii w dwunastnicy i drogach żółciowych dziecka. Lambliozę można podejrzewać także wtedy, gdy dziecko, nie mające apetytu, z ogromną ochotą zjada wszystko, co słodkie i gdyby tylko pozwolić, mogłoby się żywić cukierkami i czekoladą.
U dorosłych niepokój powinny budzić - nudności, brak apetytu, gwałtowne, wodniste, sfermentowane stolce, wiatry, niewielka gorączka, wzdęcia, kurczowe bóle brzucha, niekiedy w okolicy pęcherzyka żółciowego. Kał nie zawiera ropy, ani krwi.
W przypadku rozległego zakażenia rozwija się ostra lub przewlekła biegunka, może dojść do gorszego wchłaniania z przewodu pokarmowego, a tym samym niedożywienia organizmu i spadku masy ciała, do rozlanych bólów nadbrzusza lub lekkiego zapalenia pęcherzyka żółciowego.
Obecność pasożytów może być również przyczyną pojawiania się dolegliwości na tle alergicznym lub ich nasilania. Wtedy nie należy leczyć samej alergii, ale oczyścić organizm z pasożytów i przywracać prawidłową mikroflorę.
Rozpoznanie potwierdza znalezienie w kale cyst, a nie jest to łatwe. W okresie ostrym jest ich dużo, ale wtedy najczęściej nie myśli się o lambliach. W okresie przewlekłym pojedyncze badanie może nie przynieść rezultatów, ponieważ cysty wydalane są okresowo i różnych, czasem małych ilościach. Tak więc trzeba wykonać serię badań, jeśli pierwsze nie przyniesie potwierdzenia. Wykonuje się też testy (materiałem do badania jest kał) na antygeny lamblii, testy immunofluoroscencji i ELISA. Leczenie powinno objąć nie tylko osoby chore (czyli mające objawy), ale i bezobjawowych nosicieli, u których wykryto pasożyty. Zapobiega to rozprzestrzenianiu się infekcji. Dlatego, jeśli u jednego członka rodziny stwierdza się lambliozę, należy wykonać testy u pozostałych i wykluczyć zakażenie lub potwierdzić i podjąć leczenie.
Na podstawie wyników lekarz dobiera sposób przeprowadzenia kuracji oraz dawki leku. Nie wolno podawać żadnych farmaceutyków na własną rękę ani za radą mamy innego dziecka. O leczeniu członków najbliższej rodziny chorego również decyduje lekarz. Preparaty przeciwpasożytnicze bardzo obciążają wątrobę i jeśli nie ma bezwzględnych wskazań, lambliozy się nie leczy. Ze względu na działania uboczne leków nie leczy się kobiet w ciąży.
W przypadku osób z wydolnym układem immunologicznym (odpornościowych) choroba ustępuje zwykle po 4 dniach.
Aby wytępić pasożyty, kuracji muszą się poddać wszyscy członkowie najbliższej rodziny chorego dziecka oraz domowe zwierzęta.
Lekarze zwracają uwagę na niechętne przyjmowanie przez rodziców i samych chorych zlecenia na badanie kału, niedokładne wykonywanie tych badań przez laboratoria oraz zbyt krótki okres czasu w jakim przeprowadzane są badania (dwa, trzy dni, podczas gdy niektóre z pasożytów, aby zostały wykryte wymagają badania kału przez 8 do 10 dni). Innym problemem jest opór przed leczeniem przejawiany przez pozostałych członków rodziny, potencjalnie zakażonych.
Po kuracji farmakologicznej trzeba koniecznie powtórzyć badanie kału, by mieć pewność, że skutecznie pozbyliśmy się lamblii. Jeśli bowiem nie wszystkie zostaną wytrute, choroba odezwie się ponownie.
Przed zachorowaniem może nas ustrzec przestrzeganie zasad higieny i uczenie już najmłodszych dzieci, jak powinny je zachowywać. Należy często i dokładnie myć ręce i uczyć dzieci, by robiły to przed jedzeniem, po wyjściu z toalety, po zabawie w piaskownicy i ze zwierzętami. Należy myć owoce, nie pić wody nieprzegotowanej i z niepewnego źródła np.studni wywierconych niezgodnie z obowiązującymi przepisami, miejskich wodotrysków, fontann i wszelkich miejsc, na których nie ma informacji o tym, czy woda nadaje się do spożycia.
Lepiej unikać korzystania z publicznych toalet, a domową myć środkami dezynfekującymi. Należy też często zmieniać pościel i ręczniki. Pomocna w walce z lambliozą może być również dieta pozbawiona węglowodanów, a przede wszystkim słodyczy.
Lamblie na nich się tuczą i bardzo szybko rozmnażają.
Posty
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz