Retinopatia wcześniaków jest poważnym schorzeniem mogącym prowadzić do utraty widzenia.
Nowoczesna metoda leczenia - laserowa fotokoagulacja – żeby była skuteczna, musi być przeprowadzenia w odpowiednim czasie. Dlatego tak ważne są obowiązkowe badania okulistyczne dzieci przedwcześnie urodzonych.
Badania przesiewowe w kierunku retinopatii wcześniaków zaczęto wprowadzać w wielu krajach pod koniec lat 80-tych XX wieku, gdy zostały przedstawione amerykańskie wieloośrodkowe badania CRYO-ROP Study, potwierdzające skuteczność krioterapii w leczeniu fazy czynnej retinopatii wcześniaków. Badania te wykazały konieczność wprowadzenia u wcześniaków okulistycznych badań przesiewowych, mających na celu wykrycie „choroby progowej”, czyli stadium retinopatii wymagającego leczenia.
Okulistyczne badanie wcześniaków jest bardzo trudne i wymaga dużego doświadczenia ze strony okulisty. Trudności te są związane z brakiem współpracy ze strony pacjentów, często z ich ciężkim stanem ogólnym, koniecznością oceny dalekiego obwodu oka oraz warunkami anatomicznymi (małe oko i aparat ochronny oka). Dodatkowym utrudnieniem są również warunki badania, związane z pobytem dzieci na oddziałach intensywnej opieki - konieczność badania w inkubatorach, zaintubowani pacjenci itp.
Badanie ma na celu ocenę przedniego odcinka oka, a następnie dna oka. Szczególna uwaga zwracana jest na obwód siatkówki, przy czym niezwykle ważna jest ocena obszaru obejmującego granicę strefy unaczynionej i nieunaczynionej, w obrębie której pojawiają się objawy retinopatii. Oftalmoskopia pośrednia, wykonywana przez doświadczonego okulistę, jest uważana za standardową metodę diagnostyki retinopatii. Dodatkowym badaniem, ułatwiającym ocenę stanu zaawansowania retinopatii wcześniaków, jest ultrasonografia gałki ocznej. Ultrasonografia jest stosowana do oceny zaawansowanych stadiów 4 i 5 retinopatii, szczególnie w przypadkach utrudnionego wglądu w dno oka. Ultasonografia nie nadaje się jednak do diagnostyki wczesnych zmian, które muszą być oceniane za pomocą oftalmoskopii pośredniej.
Mimo że ani neonatalodzy, ani okuliści nie negują potrzeby przeprowadzania badań przesiewowych, nadal trwają dyskusje, które dzieci powinny być im poddane. Chodzi o to, by nie wykonywać niepotrzebnie badań, a jednocześnie, by zmaksymalizować wykrywanie zagrożeniem retinopatii. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) w programie „Wzrok 2020” zaleca badania przesiewowe wszystkich wcześniaków urodzonych przed 32 tygodniem ciąży lub z masą urodzeniową mniejszą niż 1250 gramów. Natomiast według zaleceń Amerykańskiej Akademii Okulistycznej oraz Amerykańskiej Akademii Pediatrycznej badania okulistyczne powinny być przeprowadzone u wszystkich wcześniaków z wagą urodzeniową poniżej 1500 gramów lub wiekiem ciążowym równym lub mniejszym niż 28 tydzień oraz u niektórych wyselekcjonowanych dzieci z wagą urodzeniową pomiędzy 1500 a 2000 gramów, których stan kliniczny nie był stabilny, a badania neonatologiczne wskazują na wysoki stopień ryzyka. W wielu rozwiniętych krajach coraz częściej zaleca się przeprowadzanie badań okulistycznych tylko u wcześniaków z urodzeniową masą ciała mniejszą niż 1250 gramów.
W Polsce od 25 lipca 1991 roku obowiązuje zarządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej dotyczące badań dna oka u wcześniaków. W grudniu 1992 roku zarządzenie to weszło do Wytycznych Krajowego Zespołu Specjalistycznego w Dziedzinie Pediatrii i Medycyny Szkolnej w sprawie powszechnych, profilaktycznych badań medycznych noworodków, niemowląt i dzieci w wieku 2 lat. Zgodnie z tymi wytycznymi każdy noworodek urodzony przed 36 tygodniem życia oraz z wewnątrzmacicznym zahamowaniem wzrostu powinien być zbadany przez lekarza okulistę w 4, 8, i 12 tygodniu życia. Przepisy te są powszechnie stosowane od wielu lat.
Badania przesiewowe w kierunku retinopatii wcześniaków zaczęto wprowadzać w wielu krajach pod koniec lat 80-tych XX wieku, gdy zostały przedstawione amerykańskie wieloośrodkowe badania CRYO-ROP Study, potwierdzające skuteczność krioterapii w leczeniu fazy czynnej retinopatii wcześniaków. Badania te wykazały konieczność wprowadzenia u wcześniaków okulistycznych badań przesiewowych, mających na celu wykrycie „choroby progowej”, czyli stadium retinopatii wymagającego leczenia.
Okulistyczne badanie wcześniaków jest bardzo trudne i wymaga dużego doświadczenia ze strony okulisty. Trudności te są związane z brakiem współpracy ze strony pacjentów, często z ich ciężkim stanem ogólnym, koniecznością oceny dalekiego obwodu oka oraz warunkami anatomicznymi (małe oko i aparat ochronny oka). Dodatkowym utrudnieniem są również warunki badania, związane z pobytem dzieci na oddziałach intensywnej opieki - konieczność badania w inkubatorach, zaintubowani pacjenci itp.
Badanie ma na celu ocenę przedniego odcinka oka, a następnie dna oka. Szczególna uwaga zwracana jest na obwód siatkówki, przy czym niezwykle ważna jest ocena obszaru obejmującego granicę strefy unaczynionej i nieunaczynionej, w obrębie której pojawiają się objawy retinopatii. Oftalmoskopia pośrednia, wykonywana przez doświadczonego okulistę, jest uważana za standardową metodę diagnostyki retinopatii. Dodatkowym badaniem, ułatwiającym ocenę stanu zaawansowania retinopatii wcześniaków, jest ultrasonografia gałki ocznej. Ultrasonografia jest stosowana do oceny zaawansowanych stadiów 4 i 5 retinopatii, szczególnie w przypadkach utrudnionego wglądu w dno oka. Ultasonografia nie nadaje się jednak do diagnostyki wczesnych zmian, które muszą być oceniane za pomocą oftalmoskopii pośredniej.
Mimo że ani neonatalodzy, ani okuliści nie negują potrzeby przeprowadzania badań przesiewowych, nadal trwają dyskusje, które dzieci powinny być im poddane. Chodzi o to, by nie wykonywać niepotrzebnie badań, a jednocześnie, by zmaksymalizować wykrywanie zagrożeniem retinopatii. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) w programie „Wzrok 2020” zaleca badania przesiewowe wszystkich wcześniaków urodzonych przed 32 tygodniem ciąży lub z masą urodzeniową mniejszą niż 1250 gramów. Natomiast według zaleceń Amerykańskiej Akademii Okulistycznej oraz Amerykańskiej Akademii Pediatrycznej badania okulistyczne powinny być przeprowadzone u wszystkich wcześniaków z wagą urodzeniową poniżej 1500 gramów lub wiekiem ciążowym równym lub mniejszym niż 28 tydzień oraz u niektórych wyselekcjonowanych dzieci z wagą urodzeniową pomiędzy 1500 a 2000 gramów, których stan kliniczny nie był stabilny, a badania neonatologiczne wskazują na wysoki stopień ryzyka. W wielu rozwiniętych krajach coraz częściej zaleca się przeprowadzanie badań okulistycznych tylko u wcześniaków z urodzeniową masą ciała mniejszą niż 1250 gramów.
W Polsce od 25 lipca 1991 roku obowiązuje zarządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej dotyczące badań dna oka u wcześniaków. W grudniu 1992 roku zarządzenie to weszło do Wytycznych Krajowego Zespołu Specjalistycznego w Dziedzinie Pediatrii i Medycyny Szkolnej w sprawie powszechnych, profilaktycznych badań medycznych noworodków, niemowląt i dzieci w wieku 2 lat. Zgodnie z tymi wytycznymi każdy noworodek urodzony przed 36 tygodniem życia oraz z wewnątrzmacicznym zahamowaniem wzrostu powinien być zbadany przez lekarza okulistę w 4, 8, i 12 tygodniu życia. Przepisy te są powszechnie stosowane od wielu lat.
Badania przeprowadzone w ostatnim czasie w Klinice Okulistyki Centrum Zdrowia Dziecka wskazują na możliwość zawężenia koniecznych badań w Polsce do grupy wcześniaków z urodzeniową masą ciała mniejszą niż 2000 gramów.
Posty
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz